
Materiały eksploatacyjne do drukarek etykiet czyli czego będziesz potrzebować do druku?
2021-09-30
Od Symbol Technologies do Motoroli. Rebranding marek
2022-01-18Jak wybrać czytnik kodu kreskowego?

Pracownica apteki skanująca kod kreskowy za pomocą czytnika danych
Ostatnia aktualizacja 2025-06-11
Czytniki kodów kreskowych to urządzenia, które stosowane są praktycznie w każdej dziedzinie życia, szczególnie w działach gospodarki związanych z produkcją, handlem, magazynowaniem i w sklepach. Jak wybrać skaner kodów kreskowych skrojony na miarę potrzeb? Na jakie parametry należy zwracać uwagę?
O czym przeczytasz w tym artykule?
Jak działa czytnik kodu kreskowego?
Czytnik kodu kreskowego, zwany popularnie skanerem kodów to proste urządzenie, którego zadaniem jest odczyt danych znajdujących się na kodzie kreskowym produktu czy towaru. Tym różni się od bardziej zawansowanych urządzeń jak kolektory danych, o których możesz przeczytać w naszym poprzednim artykule – Jaki kolektor danych wybrać?. Jego działanie w telegraficznym skrócie polega na przekształcaniu światła odbitego od danego kodu na sygnał elektroniczny.
Jak to wygląda w praktyce? Skaner przesyła na kod kreskowy wiązkę światła lasera, która w zależności od barwy powierzchni zostaje pochłonięta lub odbita. Promienie lasera pochłaniane są na czarnych fragmentach kodu, odbijają się na tych białych. Odbita w ten sposób wiązka lasera wraca do fotodetektora znajdującego się w urządzeniu. Fotodetektor przetwarza je na impulsy elektryczne, które są w rzeczywistości zakodowanymi informacjami (cyfry, litery lub inne znaki) i wysyła je do dekodera. Dekoder z kolei tłumaczy informacje o kodzie kreskowym i przesyła te dane kablem do podłączonego systemu komputerowego.
Do czego potrzebny nam jest czytnik kodów kreskowych?
Czytnik kodów kreskowych
To urządzenie, bez którego trudno nam sobie wyobrazić funkcjonowanie wielu branż i to nie tylko tych związanych z produkcją, handlem i magazynowaniem. Skanery kodów kreskowych stosujemy na szeroką skalę też w bibliotekach (skanowanie wypożyczonych/zwracanych książek), kinach czy teatrach (bilety), placówkach medycznych i aptekach (np. kody na e-receptach), sklepach detalicznych, a także w hotelach czy aquaparkach i wielu urzędach. W każdym z tych miejsc i zastosowań potrzebny jest skaner kodów kreskowych, który w pełni odpowiadałby na potrzeby i realizowałby bez zarzutu zadania. Zdecydowanie inny skaner kodów kreskowych stosować będziemy w sklepie detalicznym, inny w recepcji przychodni czy w hali produkcyjnej lub zarządzając dużym magazynem.
Skaner magazynowy
To sprzęt, bez którego trudno wyobrazić sobie szybką i bezbłędną identyfikację produktów. Skanery magazynowe Umożliwiają sprawną obsługę przyjęcia i wysyłki towarów, kompletowanie zamówień czy inwentaryzację. W codziennej pracy magazyniera zazwyczaj sprawdza się poręczny i praktyczny ręczny skaner magazynowy. Noszony zazwyczaj w specjalnej kaburze przy pasku pozwala na bieżące weryfikowanie i odczytywanie kodów znajdujących się na poszczególnych towarach.
Wybór skanera kodów EAN uzależniony jest od naszych potrzeb. Na inne parametry będziemy zwracać uwagę, gdy potrzebny nam będzie czytnik kodów kreskowych w magazynach, czy skaner kodów paskowych do dokumentów lub produktów w sklepie.
Jakie parametry warto brać pod uwagę, aby wybrać dobry czytnik kodu kreskowego?

Wybór skanera kodów kreskowych
Określ swoje wymagania co do skanera kodów kreskowych
Wybór skanerów kodów kreskowych dostępnych na rynku jest ogromny. Zanim zaczniesz przyglądać się ofercie modeli dostępnych w sprzedaży, musisz nieco zawęzić pole manewru. Pierwszym i najważniejszym krokiem do znalezienia odpowiedniego czytnika kodów kreskowych jest określenie potrzeb, a potem budżetu. Przed poszukiwaniem czytników kodów warto zadać sobie następujące pytania.
- Gdzie będziesz używał czytnika kodu kreskowego?
- W jaki sposób będziesz używać czytnik kodów kreskowych?
- Jak często będzie używany czytnik kodów EAN ?
- Jakie rodzaje kodów kreskowych będziesz czytać?
- Czy będziesz potrzebować skanera ręcznego, czy stacjonarnego?
- W jakim środowisku będzie pracował?
Odpowiedź na te pytania pomoże Ci znacznie zawęzić opcje i usprawnić proces zakupu. Gdy już mniej więcej wiesz, do czego i po co będzie Ci potrzebny czytnik, możesz zabrać się za rozważanie kolejnych kwestii. Co jest ważne?
Technika czytania kodów kreskowych
Czytniki kodu różnią się przede wszystkim pod względem sposobu, w jaki dany skaner odczytuje kody kreskowe. Pod tym kątem możemy podzielić bezstykowe skanery kodów kreskowych na: laserowe, diodowe CCD i dwuwymiarowe imagery obszarowe. Każdy z nich przeznaczony jest do czytania innego rodzaju kodów, dlatego sprawdzi się w określonych warunkach i sytuacjach.
Czytniki diodowe CCD
Czytniki diodowe CCD (Charged Coupling Device) to pierwsze skanery kodów kreskowych, jakie pojawiły się w sprzedaży. W tego typu skanerach wiązka światła, jaka pada na kod kreskowy, wytwarzana jest z diod LED.
Czytniki kodu tego typu charakteryzują się ergonomicznymi gabarytami i przeznaczone są głównie do zastosowania w biurze.
+ ZALETY
- niska cena — skanery CCD są zazwyczaj mniej kosztowne niż skanery laserowe;
- wytrzymała konstrukcja — skanery CCD mają wewnątrz niewiele ruchomych części, z tego powodu ich konstrukcja jest bardziej wytrzymała;
- odczytują kody niskiej jakości i z ekranów komputera — skanery CCD „robią zdjęcie” kodu kreskowego. Bez problemu działają w jasnym świetle słonecznym, a także mogą odczytywać skany z ekranów komputera lub innych urządzeń.
– WADY
- ograniczony rozmiaru kodów kreskowych — skanery CCD nie odczytają kodów kreskowych, które są szersze niż linia wywoływarki;
- wymagają bliskiej odległości odczytu – większość skanerów CCD jest w stanie odczytać kody kreskowe tylko z odległości od kilku do kilkudziesięciu centymetrów;
- niska szybkość odczytu — skanery diodowe zazwyczaj działają nieco wolniej niż jej laserowe odpowiedniki
- mniejsza dokładność odczytu — charakteryzują się nieco mniejszą precyzją odczytu kodu.
Laserowe skanery kodów kreskowych
Laserowy skaner kodów kreskowych to w tym momencie najczęściej wybierane rozwiązanie. Wewnątrz skanera laserowego znajduje się silniczek i obrotowe lusterko w głowicy skanującej. Urządzenie emituje wąską wiązkę lasera, która odbija kod kreskowy w celu przetworzenia.
+ ZALETY
- szybkie działanie — skanery laserowe dekodują kody niezwykle szybko;
- lepsza jakość odczytu — skanery laserowe emitują mocno skupioną wiązkę lasera, z tego powodu mogą znacznie dokładniej odczytywać kody kreskowe;
- czytają kody z większych odległości — w przeciwieństwie do skanerów CCD, skanery laserowe mogą odczytywać duże kody kreskowe ze znacznych odległości, nawet powyżej 15 metrów;
- skanowanie szerokich kodów — bez problemu radzą sobie z kodami o niestandardowej szerokości;
- skanowanie kod pod różnymi kątami — skanera nie musimy nacelowywać równolegle do kodu kreskowego.
– WADY
- ograniczone możliwości odczytu — większość laserowych czytników kodów kreskowych nie może odczytywać kodów kreskowych z wyświetlacza komputera lub urządzenia mobilnego;
- trudność odczytu z uszkodzonych kodów — skanery laserowe mogą mieć problem z odczytem, jeśli kod kreskowy jest uszkodzony, wyblakły lub ma zbyt małą skalę;
- podatność na uszkodzenia — ze względu na mechaniczną konstrukcję skanery laserowe bardziej narażone są na awarie niż diodowe.
Skanery wizyjne 2D Area Imagers
Obrazy 2D rejestrują pole obrazu, a następnie dekodują wynik. To bardzo wszechstronne urządzenia, które mogą odczytać praktycznie każdy jedno i dwuwymiarowy kod kreskowy, w tym kody QR. To zdecydowanie najsprawniejsza i najszybsze skanery, które radzą sobie praktycznie w każdych warunkach.
+ ZALETY
- uniwersalność- 2D czytnik kodów kreskowych może skanować praktycznie każdy rodzaj kodu kreskowego;
- skanowanie pod dowolnym kątem — nie musimy go trzymać dokładnie nad kodem, czytnik kodu poradzi sobie również z odczytem pod innymi kątami;
- możliwość skanowania z ekranów-skanery 2D mogą odczytywać kody kreskowe z niemal każdego rodzaju powierzchni, w tym ekranów komputerów lub urządzeń mobilnych, a nawet skanować przez szklane powierzchnie. Dobrze radzą sobie też z mocno uszkodzonymi kodami kreskowymi.
– WADY
- stosunkowo wysoka cena — czytniki kodów kreskowych 2D są zdecydowanie droższe niż urządzenia do obrazowania liniowego lub laserowe czytniki kodu.

Format skanera kodów kreskowych
Po ustaleniu, który rodzaj odczytu danych skanera najlepiej odpowiada potrzebom twojej firmy, następnym krokiem jest wybranie sposobu korzystania z czytnika kodów paskowych. Jeśli prowadzisz sklep w tradycyjnym układzie z terminalami kasowymi, prawdopodobnie wolisz zestaw stacjonarnych urządzeń skanujących. Czytnik kodów kreskowych w sklepie najczęściej stosowany jest na ladzie. Z kolei w dużym magazynie lepszą opcją byłyby skanery bezprzewodowe.
Ręczny skaner kodów kreskowych
Przenośne, ręczne skanery to zdecydowanie najpopularniejszy wariant. Tego typu urządzenia dostępne są w wersjach przewodowych (kabel) i bezprzewodowych (bluetooth). Skanery ręczne zazwyczaj mają formę pistoletu z wyprofilowaną rączką. Przycisk jest umieszczony pod palcem wskazującym. Wystarczy skierować skaner magazynowy na kod kreskowy i nacisnąć przycisk. Tego typu skanery stosujemy praktycznie w każdej branży, której istotne jest sprawne odczytanie kodów kreskowych – sklepy spożywcze, magazyny, urzędy, przedstawicielstwo handlowe, czy ośrodki zdrowia.
Czytniki kodów kreskowych stacjonarne (ladowe)
To skanery, które najczęściej możemy spotkać w dużych sklepach spożywczych czy hipermarketach. Czytniki kodu umieszczone są w blacie lub na ścianie. Aby odczytać kod, wystarczy przyłożyć do niego danych produkt czy towar.
Skanery naręczne i pierścieniowe
Skanery do kodów kreskowych i terminale magazynowe są podstawowymi narzędziami pracy magazyniera. Magazynier często potrzebuje mieć obie ręce wolne, a skanowanie kodów stanowi dla niego dodatkowy problem i wydłuża jego pracę. W takim przypadku często sprawdza się skaner naręczny lub pierścieniowy. Pracownik ma obie ręce wolne i może w każdej chwili zeskanować kod kreskowy co skraca czas jego pracy i jej ergonomię. Więcej informacji o skanerach naręcznych i pierścieniowych znajdziesz tutaj w artykule.
Przemysłowe
To grupa, w której znajdują się zarówno ręczne skanery, jak i moduły do zabudowy. Te czytniki kodu projektowane są do pracy w szczególnych warunkach. Z tego powodu mają znacznie wyższe parametry związane z pracą w niskich temperaturach, wysoki wskaźnik IP (pyłoszczelności i wodoodporności). Skanery tego typu potrafią odczytywać kody z powierzchni zabrudzonych, w ograniczonym świetle czy z większych odległości. Te urządzenia sprawdzą się oczywiście tam, gdzie ich podwyższone parametry mają rację bytu. Na przykład w magazynach, składach towaru; zakładach, w którym jest duże zapylenie czy w warunkach chłodniczych. Wytrzymałe skanery są zwykle oznaczone jasnymi kolorami, takimi jak limonkowa zieleń i żółty, co odróżnia je od modeli standardowych. Więcej o skanerach przemysłowych przeczytasz w moim artykule: Skanery przemysłowe i ich zastosowanie.
Miejsce użytkowania skanera — pomieszczenie/na zewnątrz
Jeśli proces skanowania będzie się odbywał na zewnątrz, należy szukać skanerów wyróżniających się dużą wytrzymałością. Sprawdzą się tutaj skanery magazynowe , przemysłowe z oznaczeniami IP65 – IP67. Ten stopień ochrony wskazuje, że skaner kodów kreskowych jest w stanie wytrzymać narażenie na kurz, wodę i inne zagrożenia środowiskowe.
Zobacz też artykuł: Dlaczego warto podpisać umowę serwisową?
Rodzaje kodów do zeskanowania
W tym momencie w użyciu jest wiele rodzajów kodów kreskowych. Oprócz popularnych kodów jednowymiarowych UPC, EAN czy MSI Plessey stosowane są kody dwuwymiarowe QR, Datamatrix, PDF417 i Aztec. Podczas gdy niektóre skanery kodów kreskowych mają szeroki zakres możliwości dekodowania, inne działają tylko ze standardowymi kodami 1D i 2D.
Częstotliwość skanowania
Jak często będziesz korzystać z czytnika kodów? Jeżeli rzadko i tylko w biurze, możesz wybrać tańszy, standardowy model. Na magazynie lub zakładzie produkcyjnym potrzebne będą skanery kodów kreskowych zdolne do szybkiego, ciągłego skanowania.
Środowisko pracy
Jeśli w środowisku pracy urządzenia narażone są na szkodliwe materiały, takie jak ciężki kurz, gruz, chemikalia lub wilgoć, wybierz bardziej wytrzymały model o stopniu ochrony IP64, IP65 lub IP 66 i IP67. W związku z sytuacją epidemiologiczną zapoznaj się również z artykułem: Jak dezynfekować urządzenia mobilne?
Odległość skanowania
Odległość skanowania ma istotne znaczenie. Niektóre skanery kodów kreskowych są w stanie odczytać określone symbole z większej odległości niż inne. Czytniki kodów dalekiego zasięgu nadają się do użytku w magazynach i podobnych zastosowaniach, umożliwiając personelowi skanowanie kodów kreskowych z większych odległości.
Mobilność pracowników
Jeśli pracownicy będą musieli poruszać się po całym budynku lub obiekcie i skanować zasoby przez cały dzień, lepszym wyborem będzie bezprzewodowy, ręczny skaner kodów kreskowych.
Żywotność baterii
Musisz także wziąć pod uwagę żywotność baterii. W wielu przypadkach skanery pracują w terenie przez kilka godzin bez przerwy. Warto ocenić żywotność baterii ręcznych skanerów kodów kreskowych, mając na uwadze średnią częstotliwość skanowania. Jeśli skanowanie jest rzadkie, ręczny skaner kodów kreskowy może utrzymać ładunek baterii przez kilka godzin dłużej niż skaner używany do szybkiego skanowania w ciągu zmiany. W tym drugim przypadku będziesz potrzebować urządzenia z mocnym akumulatorem.
Sposób przesyłania danych
Przy wyborze czytnika kodów istotny jest również sposób przesyłania danych do urządzenia bazowego (komputera). Dostępne na rynku czytniki kodów można podłączyć do urządzenia poprzez trzy typu interfejsów: USB, RS232 oraz PS2.
- Zasada działania USB i PS2 jest bardzo podobna, różni się tylko rodzaj przewodu i złącza. W tym przypadku łączymy czytniki kodów kreskowych bezpośrednio złączem USB lub PS2 do komputera. Czytniki instaluje się w systemie jako urządzenie typu HID, standardowa klawiatura i nie wymaga żadnego dodatkowego oprogramowania. Informacje zawarte w kodzie kreskowym trafiają bezpośrednio w zaznaczone pole np. w konkretne pole w pliku Excel.
- Do odczytu danych z interfejsem RS232 (UART) potrzebna jest już dedykowana aplikacja, z którą współpracuje czytnik. Czytnik instaluje się w systemie jako Port COM, a odczyt możliwy jest tylko przez program dołączony przez producenta urządzenia.
Jak widać, przy wyborze czytnika kodów kreskowych należy wziąć pod uwagę wiele elementów.
Skaner kodów kreskowych do dokumentów
Szczególnym rodzaje skaner kodów kreskowych jest ten stosowany do skanowania dokumentów. Jakie czytniki kodów kreskowych najlepiej sprawdzą się do odczytu dokumentów? Jakie parametry warto brać pod uwagę przy ich wyborze?
Kody kreskowe na dokumentach – gdzie są stosowane?
Zastosowanie kodów kreskowych już dawno wykroczyło poza tradycyjne ramy. Obecnie ta metoda automatycznej identyfikacji danych stosowana jest praktycznie w każdej gałęzi gospodarki. Kodami oznacza się wszelkiego rodzaju towary, materiały, półfabrykaty, wyroby, środki trwałe, surowce itp. Coraz częściej kody kreskowe stosuje się w identyfikacji dokumentów. Sprawdzają się wszędzie tam, gdzie zarządzać musimy stosami “papierów” – w oddziałach dużych korporacji, księgowości, kancelariach prawniczych czy firmach ubezpieczeniowych itd. Wykorzystywane są też w opiece zdrowotnej, gdzie kod kreskowy identyfikujący pacjenta jest nanoszony jest na wszystkie powiązane z nim dokumenty – wyniki badań, skierowania itp.
W obiegu dokumentów kody kreskowe stosowane są m.in.:
- jako prosty i szybki sposób archiwizowania i zarządzania dokumentami;
- jako jeden z etapów digitalizacji, czyli przechwytywania informacji papierowych i przekształcania ich w obrazy elektroniczne.
We wszystkich tych przypadkach kod kreskowy naklejony lub nadrukowany na dokumentację jest nośnikiem niezbędnych danych, które pozwalają na identyfikację spraw, tematów i przyporządkowanie dokumentu do określonej kategorii czy osoby. Aby móc odczytać te dane i wprowadzić je do systemu, potrzebny nam jest oczywiście czytnik kodów kreskowych. I tutaj dochodzimy do clou tego artykułu. Czy do czytania kodów kreskowych z dokumentów potrzebujemy jakiegoś specjalnego skanera?
Jaki wybrać skaner kodów kreskowych do dokumentów?
Urządzenia do sczytywania kodów kreskowych z dokumentów w większości przypadków nie różnią się znacząco od skanerów, którymi będziemy dekodować oznaczenia na produktach czy etykietach kurierskich. W wyborze czytnika do dokumentów musimy jednak wziąć pod uwagę kilka ważnych elementów, które sprawią, że odczytywanie danych będzie dla nas łatwe, szybkie, komfortowe i wydajne. Z tego powodu przeglądając parametry skanerów musimy położyć nacisk na rodzaje kodów kreskowych, jakie obsługuje dane urządzenie, optymalne środowisko pracy czytnika oraz ergonomię.
Zupełnie inny typ skanera kodów kreskowych zastosujemy w małym biurze, w którym sporadycznie odczytujemy dokumenty a inny w rejestracji pacjentów, w której codziennie możemy odczytywać dane z kilkudziesięciu a nawet kilkuset dokumentów.
Z tego powodu w wyborze czytnika do dokumentów warto brać następujące kryteria:
a. Rodzaj kodu, jaki będziemy odczytywać z dokumentów.
Skaner musi obsługiwać różne typy kodów kreskowych, jakie stosowane są w obiegu informacji w danej organizacji. Tutaj możliwości mamy bardzo wiele – wszystko zależy od ilości danych, jakie musimy zakodować. W zależności od potrzeb będziemy musieli wybierać między czytnikami kodów kreskowych jednowymiarowych (np. UPC, EAN) lub kodów dwuwymiarowych (QR, Datamatrix, PDF417 i Aztec). Niektóre skanery kodów kreskowych mają dość szeroki zakres możliwości dekodowania, inne mogą działać tylko z najbardziej popularnymi rodzajami i kodami 1D i 2D. Przy wyborze czytnika warto zwrócić na to uwagę.
b. Technologia odczytu kodu.
W przypadku czytników kodów kreskowych ważna jest również sama technologia odczytu. Na rynku dostępne są trzy rodzaje skanerów: diodowe, laserowe oraz imagery. Oczywiście ten parametr w dużej mierze zależy od rodzaju kodów, jakie będziemy wykorzystywać do identyfikacji dokumentów. Jeżeli w obiegu dokumentów stosujemy kod dwuwymiarowy wówczas najlepszym rozwiązaniem będzie czytnik typu imager. Zazwyczaj jednak w dokumentacji stosowane są kody 1D, do których najlepiej wybrać czytnik laserowy.
Czytnik laserowy ma wiele zalet.
- Można nim zeskanować kod pod różnymi kątami – nie musimy trzymać dokumentu równolegle do kodu kreskowego, urządzenie odczyta również kody odwrócone
- Cechuje się większą dokładnością odczytu, poradzi sobie nawet z kodami lekko uszkodzonymi.
- Może skanować kody szerokie znajdujące się w dokumentach
- Działa znacznie szybciej niż czytnik diodowy, co w przypadku dużej liczby dokumentów ma ogromne znaczenie.
c. Ergonomia pracy.
W większości przypadków do czytania dokumentów stosowane są skanery ręczne. W sytuacji gdy codziennie musimy zeskanować dużą liczbę stron, wówczas szczególną uwagę należy zwrócić na ergonomię pracy. Trzymanie skanera w ręku przez większą część czasu pracy może zakończyć się poważnym nadwyrężeniem nadgarstka. W związku z tym, wybierając skaner do dokumentów, warto zwrócić uwagę na jego ergonomiczną budowę oraz akcesoria, które sprawią, że praca będzie dużo przyjemniejsza.
Czytnik kodów kreskowych powinien:
- Mieć lekką, a zarazem wytrzymałą konstrukcję.
- Dobrze wyprofilowaną rękojeść, która wygodnie będzie leżeć w dłoni.
- Wygodną podstawkę ułatwiającą czytanie kodów z dokumentów.
Podstawka to ważne akcesorium, które ułatwia korzystanie z czytnika dokumentów, zwłaszcza gdy dużo z niego korzystamy w ciągu dnia. Pozwala ona na ustawienie skanera w dogodnym miejscu, wyregulowanie kąta nachylenia wiązki lasera, a w niektórych przypadkach przykręcenie do blatu lub innej płaskiej powierzchni.
d. Inne parametry warte uwzględnienia
Wybór pozostałych elementów dużej mierze zależy do charakteru pracy. W przypadku gdy skanowanie dokumentów odbywa się poza miejscem pracy wówczas warto wziąć pod uwagę wybór skanera bezprzewodowego, a gdy musimy odczytywać kody w środowisku przemysłowym np. magazynie, warto zdecydować się na czytnik o mocnej konstrukcji i stopniu ochrony IP54 lub IP65.
Czytniki kodów kreskowych do dokumentów mają przede wszystkim działać szybko, bezbłędnie i być komfortowe w użyciu. Warto przy ich zakupie zwracać uwagę na te parametry, aby potem nie nabawić się niepotrzebnych frustracji przy pracy.
Wybór odpowiedniego czytnika kodów kreskowych zależy od indywidualnych potrzeb i warunków pracy. Kluczowe znaczenie mają rodzaj skanowanych kodów, technologia odczytu oraz środowisko, w którym urządzenie będzie używane. Inwestując w dopasowany model, zyskasz wydajność, szybkość i komfort pracy. Jeśli potrzebujesz pomocy w doborze najlepszego rozwiązania, skontaktuj się z nami – wspólnie znajdziemy urządzenie idealnie odpowiadające Twoim wymaganiom!
Szukasz urządzenia odpowiadającego na potrzeby Twojego biznesu?
Zapraszam do kontaktu telefonicznego +48 22 299 25 15 lub pozostaw wiadomość przez formularz kontaktowy. Wspólnie wybierzemy model czytnika kodów kreskowych dopasowany do twoich wymagań funkcjonalnych, oczekiwanej jakości i ceny.

Artykuł napisany przystępny sposób. Szczegółowo wymienione kryteria wyboru czytnika. Zabrakło mi w nim informacji i skanerach DPM .
Dziękujemy za uwagę. Uzupełnimy artykuł o skanery DPM lub napiszemy oddzielny o tej tematyce. Potrzebujemy na to około miesiąca.