Tagi RFID – wszystko co musisz wiedzieć

Ostatnia aktualizacja 2025-09-30

Tagi RFID – wszystko, co musisz wiedzieć, zanim wdrożysz tę technologię w swojej firmie. Tagi RFID to niewielkie nośniki danych, które rewolucjonizują zarządzanie zasobami, inwentaryzację i logistykę. Dzięki nim możliwy jest szybki i bezbłędny odczyt informacji o produktach – bez konieczności skanowania każdego obiektu z osobna. W tym poradniku znajdziesz szczegółowe informacje na temat budowy tagów, ich rodzajów, zastosowań oraz praktycznych wskazówek dotyczących doboru odpowiedniego rozwiązania do Twojego przedsiębiorstwa.

Co to jest technologia RFID?

RFID jest skrótem z angielskiego „radio frequency identification”, czyli (zdalnej) identyfikacji radiowej. To rozwiązanie, które polega na bezprzewodowym, bezkontaktowym wykorzystaniu fal radiowych do przesyłania danych. W technologii RFID dane cyfrowe zakodowane są w tzw. chipach lub etykietach inteligentnych. Ich odczytywanie jest możliwe za pomocą energii fal RF emitowanej przez antenę czytnika RFID. 

Z pewnością wielokrotnie spotkaliście się z tego typu znacznikami RFID, choćby w sklepie odzieżowym. Mają one charakterystyczny wygląd i trudno je pomylić z czymś innym. Na pierwszy rzut oka widać na etykietach RFID układ scalony, czyli mikroprocesor z pamięcią służącą do przechowywania danych. Oprócz tego, w znaczniku znajduje się miniaturowa antena służąca do komunikacji z czytnikiem. Całość jest zazwyczaj opakowana w formie samoprzylepnej etykiety RFID lub plastikowego taga RFID.

Z czego składa się rozwiązanie RFID?

W podstawowej konfiguracji systemu RFID składa się z czterech kluczowych elementów:

• Czytniki RFID – ręczne lub stacjonarne.
  • Terminale mobilne (kolektory danych) ze zintegrowaną anteną RFID.
  • Czytniki mobilne z dodatkowym uchwytem skanującym ze zintegrowaną anteną RFID.
  • Czytniki stacjonarne montowane na stałe w docelowej lokalizacji z wbudowanymi antenami dookólnymi lub z zewnętrznymi antenami.
• Antena RFID – umożliwia transmisję sygnału między tagiem, a czytnikiem.
• Znaczniki RFID (tagi) – zawierają chip oraz antenę.
• Oprogramowanie – umożliwia zarządzanie i analizę danych odczytanych z tagów.

Aby odczytać informacje zakodowane w tagu, czytnik wysyła sygnał do transpondera za pomocą anteny. Znacznik odpowiada informacją zapisaną w jego banku pamięci.

Przykład

Identyfikacja palety w magazynie

Na palecie znajduje się 10 kartonów z różnymi produktami, z czego każdy oznaczony jest tagiem RFID. Paleta przejeżdża przez bramkę RFID wyposażoną w dwie anteny (po lewej i prawej stronie). W momencie przejazdu anteny odbierają dane z tagów i przesyłają je do systemu.

System automatycznie porównuje zawartość palety z zamówieniem – jeśli wszystko się zgadza, proces przebiega bez zakłóceń. Jeśli brakuje któregoś z produktów lub pojawi się element niezgodny z dokumentacją, uruchamiany jest sygnał świetlny lub dźwiękowy. Pracownik może wtedy:

• ponownie sprawdzić paletę za pomocą terminala RFID,
• ręcznie zweryfikować zawartość.

Nowoczesne bramki RFID mogą przekazywać nie tylko samą informację o obecności tagu, ale również moc sygnału, co pozwala określić kierunek ruchu obiektu.

Dzięki temu system może rozpoznać, czy dany towar wjeżdża do magazynu, czy go opuszcza – bez potrzeby ręcznego skanowania lub kontroli wzrokowej. To ogromne usprawnienie w logistyce i ewidencji przepływu towarów.

Co to jest tag RFID i jaka jest jego budowa?

Tagi RFID to inaczej bardzo nieduże nośniki danych, które umieszczać można w wielu miejscach, takich jak na przykład obudowa urządzeń albo pomieszczenie. Za ich pomocą można zapisywać i odczytywać dane. Inna nazwa na tagi RFID to transpondery, chipy albo znaczniki RFID. Technologia identyfikacji radiowej jest w ostatnich latach bardzo rozwijana.
Budowa tagów RFID jest bardzo prosta, bo składają się tylko z dwóch elementów:

• układu scalonego (chipa);
• cewki antenowej.

Układ scalony odpowiada za działanie taga i przechowuje wszelkie informacje.

Znaczniki RFID  – rodzaje 

Formy znaczników RFID dzielą się na trzy rodzaje:

• Inlay to wersja podstawowa. Ma wygląd przezroczystej etykiety z widocznym chipem oraz anteną. Często jest sprzedawana już z klejem do przymocowania.
• Label to wersja papierowa lub syntetyczna. Ma chip oraz antenę, a także pozwala na zadrukowanie etykiety na przykład kodem kreskowym.
• Tag RFID można umieścić także w obudowie. Dzięki niej znacznik jest lepiej chroniony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Można go także łatwiej umieścić w dowolnym miejscu.

Przeczytaj też artykuł: Inwentaryzacja z tagami RFID – jak to działa?

Specjalne rodzaje tagów

Tagi RFID na metal

Metal stwarza wyjątkowo niekorzystne środowisko dla prawidłowego działania tagów RFID. Z tego powodu istnieją ich specjalne rodzaje, które nie tracą przez ten rodzaj materiału swojego zasięgu. Stosuje się w nich dodatkową warstwę materiału, której zadaniem jest oddzielenie anteny RFID od metalu, do którego tag jest przyczepiony.

Tagi RFID tekstylne 

RFID tagi tekstylne to specjalne znaczniki, które są wszywane bezpośrednio w odzież, pościel, ręczniki czy prześcieradła. Ich główną cechą jest wysoka odporność na trudne warunki użytkowe – muszą wytrzymywać pranie wodne i chemiczne, wysokie temperatury, prasowanie oraz środki piorące. Stosowane są głównie w pralniach przemysłowych, szpitalach czy hotelach do monitorowania i zarządzania tekstyliami, co pozwala na łatwą identyfikację, śledzenie obiegu oraz kontrolę stanów magazynowych. Dzięki ich trwałości i niezawodności znacząco usprawniają logistykę i redukują straty w procesach zarządzania tekstyliami.

Case study

Przykład wdrożenia RFID – kontrola obiegu odzieży roboczej

Z podobnych rozwiązań RFID skorzystała ostatnio jedna z dużych firm przemysłowych w Polsce, zatrudniająca ponad 1 500 pracowników. Zgłosili się do nas z dwoma istotnymi problemami dotyczącymi zarządzania odzieżą roboczą:

1. Brak kontroli nad użytkowaniem i stanem odzieży – część pracowników wciąż nosiła stare, zużyte uniformy, mimo że zgodnie z wewnętrzną polityką firma zapewniała nowe ubrania co 6 miesięcy. Co więcej, podejrzewano, że część nowych ubrań trafiała poza firmę – były odsprzedawane lub używane w innych zakładach.
2. Chaos w logistyce prania odzieży – firma korzystała z usług zewnętrznych pralni, jednak nie było gwarancji, że konkretna sztuka odzieży wracała do właściciela. Brak transparentności powodował nieporozumienia i reklamacje.

Rozwiązanie: RFID szyte na miarę

W ramach testów rozważane były dwa warianty:

• Bramka RFID przy odbiorze/przekazie odzieży – niestety skuteczność odczytów w przypadku dużej ilości ubrań była zbyt niska.
• Lada RFID z anteną od spodu – finalnie wdrożone rozwiązanie. Pracownik przesuwa ubrania po ladzie, co umożliwia precyzyjny odczyt tagów RFID wszytych w odzież (tzw. tagi pralnicze, odporne na wilgoć i temperaturę).

Co zyskano?

• Zabezpieczenie przed „ucieczką” nowej odzieży – firma ma bieżący wgląd w to, gdzie znajdują się ubrania, kto je nosi i w jakim są stanie.
• Pełna identyfikacja pracownika i jego ubrań – każda sztuka odzieży przypisana jest do konkretnej osoby.
• Wydanie nowych = zwrot starych – system automatycznie rejestruje, czy wydano nowy komplet i czy został zwrócony stary. Jeśli nie, pracownik nie otrzyma nowej odzieży.
• Transparentna współpraca z pralnią – po powrocie z pralni każda sztuka ubrania jest przypisywana do konkretnego pracownika, co eliminuje pomyłki.

Tagi pasywne i aktywne – różnica

Inny podział dotyczy sposobu, w jaki tag komunikuje się z czytnikiem (aktywny lub pasywny).

Aktywne tagi RFID

Aktywne tagi RFID Mają własny nadajnik i źródło zasilania (zwykle baterię). Są to głównie rozwiązania UHF, a zasięgi odczytu mogą w niektórych przypadkach sięgać nawet 100 metrów. Aktywne tagi są zwykle większe i droższe niż ich pasywne odpowiedniki i służą do śledzenia dużych zasobów (takich jak kontenery ładunkowe, pojazdy i maszyny). Aktywne tagi RFID są również często wyposażone w czujniki, które mierzą i przekazują dane dotyczące temperatury, wilgotności, światła i wibracji obiektów, do których są przymocowane.

Pasywne tagi RFID

W pasywnych rozwiązaniach RFID czytnik i antena wysyłają sygnał do znacznika, który jest wykorzystywany do zasilania znacznika i odbijania energii z powrotem do czytnika. Istnieją pasywne systemy LF, HF i UHF. Zasięgi odczytu są krótsze niż w przypadku aktywnych tagów i są ograniczone mocą sygnału radiowego odbitego z powrotem do czytnika (powszechnie nazywanego rozproszeniem wstecznym tagów). Tagi pasywne są zwykle mniejsze, tańsze i bardziej elastyczne niż tagi aktywne. Oznacza to, że można je przymocować, a nawet osadzić na większej liczbie przedmiotów. Pasywne znaczniki UHF są powszechnie używane na przykład do śledzenia towarów konsumpcyjnych i farmaceutyków na poziomie produktu.

Jak dobrać tagi RFID?

Dobieranie tagów RFID zależy od kilku zmiennych.

• Kraj wdrożenia.  Podstawą jest kraj. Tagi RFID muszą działać na ściśle określonej częstotliwości, dlatego trzeba wiedzieć, które są dozwolone w danym państwie. 
• Środowisko pracy. Kolejną ważną kwestią jest odporność na warunki atmosferyczne, jeżeli tag ma działać na przykład na zewnątrz, a także w niekorzystnych warunkach, takich jak kurz i pył, chemikalia. Podstawowe materiały, na których montuje się tagi RFID to plastik, drewno czy tektura. Tylko specjalne modele są w stanie prawidłowo działać zamontowane na metalu albo w otoczeniu wody. 
• Rozmiar. Znaczenie ma także rozmiar – w końcu tagi są produkowane w wielu wymiarach i kształtach. Im większa antena w tagi RFID tym lepiej będzie wysyłany sygnał radiowy.
• Zakres odczytu. Niezbędne jest także określenie wymaganego zakresu odczytu. W zależności od tego wybiera się kompletnie inne urządzenia. Wiąże się z tym także sposób programowania tagów RFID – można to robić przy pomocy drukarek etykiet RFID, albo wykorzystać np. ręczny kolektor danych RFID.

Na jakich częstotliwościach działa RFID i co z tego wynika? 

Aby transmisja danych w technologii RFID działała efektywnie, zarówno znaczniki, czytniki, jak i oprogramowanie muszą komunikować się na określonych częstotliwościach.

Technologia RFID nie jedno ma imię. Nie każdy znacznik RFID ma takie same zastosowanie. W praktyce znaczniki RFID klasyfikowane są najczęściej według kategorii roboczej opartej na częstotliwości. 

RFID dzielimy w zależności od zakresu częstotliwości używanych do przesyłania danych. Obecnie rozwiązania dostępne na rynku oferują trzy tzw. częstotliwości operacyjne 

• LF (125kHz)
• HF (13,56 MHz)
• UHF (860-956 MHz)

Taki podział wynika z faktu, że fale radiowe zachowują się różnie w zależności od częstotliwości. A także mogą podlegać różnym regulacjom czy ograniczeniom, które w tym stopniu ograniczają nam obszar ich zastosowania. Podstawowe różnice wynikające z danej częstotliwości, dotyczą prędkości odczytu danych, zasięgu działania, a także materiałów fizycznych, które mogą propagować sygnały. Przykładowo, znaczniki działające na wysokiej częstotliwości (UHF) mogą mieć duże problemy z odczytem danych w pobliżu cieczy lub metalu, ale o tym opowiem za chwilę. Teraz przyjrzyjmy się bliżej parametrom poszczególnych rodzajów RFID.

Low-Frequency (LF) RFID 

Zakres częstotliwości: 30 KHz do 300 KHz, chociaż zazwyczaj działają one na 125 KHz.

Charakterystyka: znaczniki LF charakteryzują się wolniejszą prędkością odczytu danych w porównaniu z wyższymi częstotliwościami. Zapewniają jednolitą transmisję we wszystkich kierunkach, ale na ograniczony zasięg do 10 cm. Jednym z ich atutów jest niska wrażliwość na zakłócenia elektromagnetyczne.

Zastosowania: LF RFID często stosowane są w systemach kontroli dostępu. Dzięki zdolności transmisji przez cienkie warstwy metalu znajdują zastosowanie również w innych obszarach, takich jak śledzenie zwierząt hodowlanych.

Normy: Systemy śledzenia zwierząt oparte na technologii LF są zdefiniowane w standardach ISO 14223 oraz ISO/IEC 18000-2.

Dzięki krótkiemu zasięgowi oraz jednoczesnej wysokiej precyzji odczytu danych, znaczniki działające w zakresie LF są często wykorzystywane w technologiach kontroli dostępu. Specjalne mikroprocesory z znacznikami RFID w paśmie LF wbudowywane są w karty identyfikacyjne, umożliwiające wejście do budynku firmy czy konkretnego pomieszczenia.

High-Frequency (HF) RFID

Zakres częstotliwości: Od 3MHz do 30 MHz, z większością systemów działającą na 13.56 MHz.

Charakterystyka: W porównaniu z znacznikami LF, znaczniki HF mają umiarkowaną wrażliwość na zakłócenia radiowe.

Zastosowania: Znajdują szerokie zastosowanie w wielu aplikacjach, takich jak karty inteligentne, technologia zbliżeniowa i znaczniki NFC.

Normy: Istnieje wiele standardów HF, w tym ISO 15693, ISO/IEC 14443A oraz ISO/IEC 14443 dla serii kart MIFARE.

Ultra-High Frequency (UHF) RFID

Zakres częstotliwości: Od 300 MHz do 3 GHz, chociaż większość systemów działa w zakresie od 900 MHz do 915 MHz.

Charakterystyka: znaczniki UHF oferują znacznie większy zasięg, sięgający nawet 12 metrów, i mają najwyższą prędkość transmisji danych w porównaniu z znacznikami LF i HF. Są jednak bardziej wrażliwe na zakłócenia elektromagnetyczne. Podczas jednego skanowania czytnikiem RFID UHF można zaczytać wiele tagów RFID jednocześnie, co nie jest możliwe przy LF i HF.

Zastosowania: Ze względu na ich wydajność i niższy koszt produkcji, znaczniki UHF zdobywają coraz większą popularność w różnych branżach.

Jaką częstotliwość RFID wybrać?

Jak widać wybór częstotliwości RFID zależy od tego, w jaki sposób chcemy ją wykorzystać. Czy chcemy je stosować w systemach kontrolowania dostępu (kartach z chipem), czy może do przeprowadzania inwentaryzacji środków trwałych? Czy prędkość odczytu i zasięg mają znaczenie? A może ważniejsze jest to, aby znaczniki nie były podatne na zakłócenia elektromagnetyczne? 

Wszystkie te kwestie warto rozważyć przed wyborem odpowiedniej technologii. To nie zawsze jest łatwe zadanie, zwłaszcza gdy chcesz wdrożyć technologię do wykonywania niestandardowych zadań

Jeśli zastanawiasz się nad wykorzystaniem technologii RFID w swoim przedsiębiorstwie i nadal nie wiesz, czy jest to dobre rozwiązanie, a przede wszystkim którą częstotliwość wybrać, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci wybrać rozwiązanie, które będzie skrojone do Twoich potrzeb.

Warto też pamiętać, że zajmujemy się nie tylko technologią RFID, ale również rozwiązaniami opartymi na Bluetooth Low Energy – które w wielu przypadkach mogą być tańszą i skuteczniejszą alternatywą.

Case study

Lokalizacja sprzętu serwisowego

Zgłosiła się do nas firma, która posiada dwa place serwisowe, każdy z jedną bramą wjazdową. Na placach tych znajduje się sprzęt ciężki – agregaty prądotwórcze i kontenery – który trafia tam na przegląd lub naprawę. Rocznie pojawia się od 100 do 150 takich obiektów, a czas serwisu to średnio 6 miesięcy. Około połowa z nich rotuje w skali roku. Firma chciała wiedzieć, na którym placu aktualnie znajduje się konkretny sprzęt.

RFID – pierwsza analiza

Na początku analizowaliśmy wdrożenie RFID, jednak napotkaliśmy kilka wyzwań:

• Duże, metalowe obiekty przewożone są luzem na ciężarówkach (bez plandeki),
• Klient nie może zagwarantować, że tag RFID będzie zawsze po tej samej stronie – sprzęt może leżeć na boku, dnie lub górą do czytnika,
• Oznacza to, że bramka RFID musiałaby mieć anteny z góry i z dwóch boków, a każdy obiekt powinien mieć co najmniej dwa znaczniki RFID,
• Konieczne byłoby przeprowadzenie PoC (proof of concept), ponieważ otoczenie z dużą ilością metalu może znacząco obniżyć skuteczność odczytów.

Szacowany koszt jednej bramki RFID to minimum 100 000 zł, a odporne tagi przemysłowe (odporne na warunki atmosferyczne) to kilkadziesiąt złotych za sztukę.

Alternatywa – Bluetooth

W związku z powyższym, zaproponowaliśmy klientowi rozwiązanie oparte na technologii Bluetooth Low Energy (BLE), które w tym przypadku okazało się bardziej opłacalne i odporne na metalowe środowisko.

Korzyści:

• Koszt nadajnika przy bramie to tylko 1–2 tys. zł,
• Tagi aktywne z baterią:
  • Jednorazowe – bateria działa rok, potem tag wyrzucany razem ze sprzętem (koszt: 150–250 zł),
  • Z baterią wymienną – działa nawet do 10 lat, możliwa ponowna instalacja (koszt: 300–350 zł),
• Brak problemów z metalem – sygnał BLE nie jest aż tak podatny na zakłócenia jak fale UHF RFID.

Finalnie firma zdecydowała się na technologię Bluetooth, ponieważ pozwala osiągnąć ten sam efekt przy znacznie niższym koszcie całkowitym wdrożenia.

Częstotliwość UHF w inwentaryzacji środków trwałych RFID

W kontekście inwentaryzacji środków trwałych z użyciem technologii RFID, częstotliwość fal radiowych ma kluczowe znaczenie. W tym przypadku rekomendowane jest zastosowanie znaczników o wysokiej częstotliwości (UHF) oferujących największy zasięg (do 12 metrów) i wysoką prędkość transmisji danych. Przy zastosowaniu znaczników UHF możemy bezkontaktowo i szybko odczytać informacje o środkach trwałych na danym obszarze, co znacząco ułatwia i przyspiesza proces inwentaryzacji. 

UHF umożliwia odczytanie wielu etykiet jednocześnie podczas jednego skanu, co jest znaczącą przewagą nad technologiami działającymi na innych częstotliwościach, gdzie odczyt etykiet odbywa się pojedynczo. Przy wykorzystaniu UHF, jedno kliknięcie urządzenia odczytującego w połączeniu z kolektorem danych RFID umożliwia natychmiastowy odczyt informacji z licznych etykiet, co znacząco usprawnia proces inwentaryzacji, szczególnie na obszarach o dużej powierzchni, takich jak biura czy hale produkcyjne. Szczegółowe temat ten omówiłem w artykule “Inwentaryzacja za pomocą znaczników RFID“. 

Zapisywanie danych na tagach RFID

Rodzaje pamięci w tagu RFID 

Tagi RFID wyposażone są w cztery rodzaje pamięci, z których każda pełni inną funkcję. 

• Pamięć EPC (Electronic Product Code) przechowuje elektroniczny kod produktu, zapewniając minimum 96 bitów przestrzeni zapisu, choć niektóre modele mogą pomieścić nawet 496 bitów. 
• Pamięć użytkownika (User Memory) jest wykorzystywana wtedy, gdy konieczne jest zapisanie większej ilości danych. Jej standardowa pojemność wynosi 512 bitów, ale dostępne są znaczniki o pojemności sięgającej nawet 4kB lub 8kB. 
• Pamięć TID (Tag Identifier) zawiera unikalny numer identyfikacyjny nadawany przez producenta, którego nie można zmienić, co gwarantuje autentyczność tagu. 
• Z kolei Reserved Memory służy do przechowywania haseł – zarówno dostępu, jak i specjalnego hasła niszczącego, które pozwala na trwałą dezaktywację znacznika.

Pojemność tagów RFID

Pojemność pamięci tagów RFID różni się w zależności od ich rodzaju, dostawcy oraz przeznaczenia. Standardowe tagi z pamięcią EPC oferują co najmniej 96 bitów, co odpowiada mniej więcej wielkości typowego kodu kreskowego. Dla porównania, 12-cyfrowy kod UPC składa się z 95 bitów danych, a kod EAN-13 z 84 bitów. Jednak w przypadku tagów RFID nie ma ograniczenia do tego poziomu – możemy zapisać dodatkowe informacje w pamięci użytkownika, gdzie standardowa przestrzeń to 512 bitów, a w zaawansowanych modelach nawet kilka tysięcy bitów. Dzięki temu tagi RFID mogą przechowywać znacznie więcej danych niż tradycyjne kody kreskowe, co zwiększa ich funkcjonalność w logistyce i zarządzaniu zasobami.

Programowanie tagów RFID 

Z programowaniem tagów RFID spotykam się na co dzień w różnych projektach – od inwentaryzacji RFID po zaawansowane systemy stosowane w logistyce czy na produkcji. Wbrew pozorom samo zapisanie danych na tagach RFID nie jest skomplikowane, ale wybór odpowiedniego sprzętu i metody ma ogromne znaczenie.

W tej części poradnika  znajdziesz  kilka wskazówek dotyczących tego, jak programować tagi RFID, kiedy użyć drukarki etykiet RFID, a kiedy wystarczy kolektor danych RFID lub prosty czytnik RFID podłączony do PC. Znajdziesz tu również opis zaawansowanych stacji kodujących, takich jak AdvanStation, które świetnie automatyzują proces zapisu plastikowych tagów RFID.

Jak wspomniałem wyżej,  jest kilka sposobów na programowanie tagów. Jaką z nich wybrać? Wybór metody zależy przede wszystkim od tego, ile tagów planujesz zaprogramować i jakiego rodzaju są to tagi (czy będą na etykietach papierowych z możliwością zadruku na drukarce, czy będą to tagi RFID plastikowej lub w formie np. kapsułek).
Poniżej najczęściej stosowane metody zapisu danych w tagach RFID. 

Programowanie za pomocą drukarki RFID 

Jeśli musisz zaprogramować tagi RFID papierowe czy to na powierzchnie sztuczne lub metalowe i jednocześnie oznaczyć je wizualnie (kodem kreskowym lub opisem słownym), drukarka RFID będzie najlepszym wyborem.

Rodzaje tagów do programowania:

• Na tworzywa sztuczne (np. plastik, drewno) – standardowe etykiety RFID.
• Na metal i płyny – specjalne, grubsze tagi, które nie powodują zakłóceń radiowych. Wymagają one bardziej zaawansowanych drukarek, które są droższe i dostępne w ograniczonej liczbie modeli.

Proces:
Drukarka pobiera zmienne dane z bazy (np. Excel lub systemu WMS), drukuje etykietę i jednocześnie zapisuje te dane na chipie RFID. Osobiście polecam korzystanie z oprogramowania, takiego jak Zebra Designer Pro, Bartender czy Loftware (dawnej NiceLabel), bo to znacznie ułatwia zarządzanie danymi i automatyzację procesu.

Dlaczego warto?

1. Szybki i zautomatyzowany proces.
2. Mniej błędów dzięki integracji z bazami danych.
3. Dodatkowe oznaczenie wizualne, które przydaje się, jeśli tag zostanie uszkodzony mechanicznie.

Jeśli interesuje Cię, jak zautomatyzować wydruk, zajrzyj do mojego artykułu: „Oprogramowanie do wydruku etykiet”.

Programowanie RFID przy pomocy kolektora danych RFID 

Do programowania pojedynczych tagów lub wtedy gdy chcesz przeprowadzić szybkie testy, najlepiej wykorzystać kolektor danych RFID. To proste i szybkie rozwiązanie, ale sprawdza się tylko przy małych ilościach tagów.

Kolektorami danych,  które dobrze wykonają to zadanie będą m.in. Zebra MC33 RFID i Zebra TC27

A jak to zrobić? 

1. Uruchamiasz aplikację producenta na kolektorze.
2. Wprowadzasz dane, które chcesz zapisać.
3. Przykładasz tag do kolektora – zapis gotowy.

Zalety:

• Idealne do testów.
• Nie wymaga dodatkowego oprogramowania.

Wady:

• Czasochłonne przy większej liczbie tagów.
• Możliwość błędów przy ręcznym wpisywaniu danych.

Czytnik RFID podłączony do PC do programowania tagów RFID

Jeśli chodzi o proste i ekonomiczne programowanie tagów, można wykorzystać czytnik RFID podłączony do komputera. Tego typu rozwiązanie dobrze sprawdza się przy mniejszej liczbie tagów, np. kart RFID.

Przykładem urządzenia,  które możesz wykorzystać do tego zadania, będzie  czytnik-programator RFID DUAL PRO 20.21 z USB

Jak to działa?

1. Podłączasz czytnik do komputera.
2. Wprowadzasz dane w aplikacji i zapisujesz je na tagu.

Zalety:

• Niski koszt wejścia.
• Prosta obsługa.

Wady:

• Ręczne wprowadzanie danych jest czasochłonne.
• Możliwość błędów przy ręcznym wpisywaniu danych.
• Nie sprawdzi się przy dużych ilościach tagów RFID.

AdvanStation – stacja kodująca do masowych wdrożeń

AdvanStation to bardziej zaawansowane rozwiązanie, które stosuję przy dużych projektach. To stacja kodująca tagi RFID, która działa samodzielnie – nie trzeba jej podłączać do komputera czy internetu. Sprawdza się w sklepach odzieżowych, magazynach i centrach dystrybucyjnych.

 AdvanStation ma kilka zalet, a wśród ich warte podkreślenie są trzy: 

Urządzenie:  

• umożliwia  szybkie kodowanie – 1 tag co 3 sekundy.
• ma wbudowany skaner kodów kreskowych i ekran dotykowy – od razu widzisz, co zostało zakodowane.
• ma też opcję zabezpieczenia tagów hasłem, przez co zwiększa bezpieczeństwo danych.

Sam proces programowanie jest  naprawdę prosty i intuicyjny. 

1. Umieszczasz tag nad czytnikiem magnetycznym.
2. Zeskanuj kod kreskowy, a AdvanStation automatycznie zapisze dane na tagu.

To rozwiązanie praktycznie eliminuje błędy ludzkie i pozwala zapanować nad dużą liczbą tagów w krótkim czasie​.

Wykorzystanie tagów RFID w biznesie

Zastosowanie tej technologii w wielu przypadkach pokrywa się z wykorzystaniem kodów kreskowych. Podobnie jak kody kreskowe EAN, RFID zawierają pewne zakodowane informacje, które są dekodowane i przekazywane do systemu. Różnica pomiędzy technologią RFID, a kodami kreskowymi polega na sposobie odczytu. Podczas gdy kody kreskowe muszą być odczytywane jeden po drugim, za pomocą skanera laserowego dane z tagów RFID można odczytywać zdalnie za pomocą fal radiowych bez konieczności bezpośredniej widoczności tagów RFID. Innymi słowy, antena nie musi widzieć tagu, aby móc odczytać dane. W wielu przypadkach zasięg tego typu czytników dochodzi nawet do 20 m (w tym 12 metrów jest znacznie łatwiej uzyskać). Z tego względu coraz chętniej tagi RFID są wykorzystywane tam, gdzie odczyt danych z kodów kreskowych jest trudny lub niemożliwy.
Zaletą RFID jest przede wszystkim wygoda i szybkość korzystania z tego rozwiązania, szczególnie w sytuacji, gdy mamy do identyfikacji dużo zasobów. Wyobraźmy sobie, że mamy na wózku widłowym paletę z 20 kartonami. W tradycyjnym rozwiązaniu, w którym wykorzystujemy kody kreskowe, magazynier musi wyjść z wózka, zaczytać każdy kod kreskowy oddzielnie, wsiąść i dopiero dalej przewieźć paletę. W RFID nie musi się ruszać z miejsca, ponieważ odczyt jest automatyczny.

Tagi RFID można też stosować jako sprzęt do namierzania narzędzi, akcesoriów np. form.

Przykład z jednego z wdrożeń

Lokalizacja za pomocą RFID

W jednej z firm produkcyjnych pojawił się problem z lokalizacją form wykorzystywanych w procesie wytwarzania. Po zakończeniu zmiany pracownicy odkładali formy w różnych miejscach hali – często bez systemu, tylko „tam, gdzie było miejsce”. Następnego dnia inni pracownicy tracili czas na szukanie konkretnych elementów, co wpływało na efektywność produkcji.

Wdrożenie tagów RFID na formach oraz zastosowanie prostego oprogramowania pozwoliło na szybkie namierzanie lokalizacji każdej formy w obrębie hali. Pracownik, zamiast szukać „na piechotę”, mógł za pomocą czytnika lub terminala RFID zidentyfikować, gdzie znajduje się potrzebny komponent – niezależnie od tego, kto go odłożył i gdzie.

Sprawdza się również przy inwentaryzacji. Tagi RFID można wykorzystać, gdy chcemy zliczyć ilościowo zawartość wszystkich środków trwałych w biurze.

Tagi RFID mają zróżnicowane zastosowania:

• Paszporty ze wbudowanym chipem nazywane są paszportem biometrycznym, e-paszportem lub paszportem cyfrowym. Znajdujący się w nich chip zawiera informacje biometryczne, które służą do uwierzytelnienia tożsamości posiadacza paszportu.
• RFID jest stosowane w muzeach, bibliotekach i innych powiązanych miejscach nie tylko do ochrony i kontroli zbiorów, ale także w celu rozszerzenia doświadczeń odwiedzających.
• Innym sposobem wykorzystania tagów jest blokowanie dostępu do niektórych pomieszczeń albo kontrola osób wchodzących we wszelkiego typu budynkach użyteczności publicznej, na festiwalach muzycznych, w obiektach hotelarskich.
• W obiektach medycznych tagi RFID są wykorzystywane do śledzenia zużycia materiałów eksploatacyjnych, a także do kontroli dostępu personelu.
• Głównym celem wykorzystania RFID jest zwiększenie wydajności magazynów poprzez zmniejszenie kosztów pracy i logistyki.
• Śledzenie transportu.

Technologia RFID wykorzystywana jest zatem w wielu branżach, gdzie służy m.in. do:

• zarządzania zapasami i łańcuchem dostaw;
• weryfikacji i kontroli poprawności zamówień;
• monitorowania zasobów i przepływu produktów w magazynie;
• śledzenia personelu (bramki wejścia i wyjścia);
• kontrolowania dostępu do obszarów o ograniczonym dostępie;
• oznakowań identyfikacyjnych. np. odzieży roboczej z tagami RFID;
• zapobieganiu fałszerstwom (np. w przemyśle farmaceutycznym);

Co trzeba wiedzieć przed wdrożeniem technologii RFID?

Tagi RFID mają kilka niewątpliwych zalet, które dają im znaczną przewagę nad tradycyjnymi kodami kreskowymi. Korzystanie z tej technologii przede wszystkim bardzo przyspiesza proces automatycznego odczytu danych. Sprawia, że jest on precyzyjniejszy, a ryzyko błędów jest zredukowane do minimum. Z tego powodu coraz więcej właścicieli firm i dużych przedsiębiorstw zastanawia się nad wdrożeniem systemu RFID u siebie. Czy jednak dla wszystkich jest to dobre rozwiązanie?

Wdrożenie technologii RFID w przedsiębiorstwie diametralnie różni się od wdrożenia automatycznej identyfikacji danych opartych na kodach kreskowych. W systemie tym musimy sprostać zupełnie innym wymaganiom zarówno pod kątem technologicznym, jak i finansowym. Z tego względu, zanim rozpoczniemy proces wdrożenia tagów RFID, musimy zastanowić się, czy nasza firma jest na to gotowa i czy faktycznie ten projekt jesteśmy w stanie udźwignąć zarówno technicznie, jak i finansowo.

Przed wdrożeniem automatyzacji za pomocą tagów RFID trzeba wziąć pod uwagę następujące elementy.

Koszty wdrożenia i obsługi całego rozwiązania.

Przyjrzyjmy się szacunkowym kosztom. W skład podstawowego systemu RFID wchodzą między innymi.

• Czytnik z antenami wraz z konstrukcją bramki z ceną od 30 tys. złotych.
• Oprogramowanie dostarczane do rozwiązania cena od 5 tys. złotych.
• Integracja oprogramowania z innymi systemami (stworzenie interfejsu) od 30 tys. złotych.
• Drukarka RFID cena od kilku tyś. złotych
• Terminal mobilny RFID cena od kilku tyś. złotych
• Tagowanie: koszt zależy od tego, czy wykorzystujemy tagi papierowe/foliowe na roli, czy tagi przemysłowe w zabudowach. W przypadku papierowych koszt wynosi od kilkudziesięciu groszy za sztukę. W ramach projektów w firmach produkcyjnych tagi RFID kosztują często kilka razy więcej celem sprostania wymaganiom technicznym i biznesowym. Ceny tagów przemysłowych odpornych na warunki środowiskowe wynoszą od kilku do kilkunastu euro.

Już na pierwszy rzut oka widać, że wdrożenie RFID, nawet w tej podstawowej wersji, nie należy do tych najtańszych rozwiązań.

Zobacz też: Jak uzasadniać przełożonym budżet na IT?

Ograniczenia technologii

RFID nie jest technologią, która może być zastosowana w każdym przedsiębiorstwie i nie w każdym wdrożenie przyniesie faktyczne korzyści. Wynika to z tego, że technologia RFID, chociaż uznawana jest za szybszą i dokładniejszą, ma również pewne ograniczenia. Jednym z nich jest precyzja odczytu, która może zmieniać się w zależności od warunków.

Na czytelność zasobów oznaczonych etykietami RFID wpływać może wiele czynników, takich jak:

• rodzaj technologii RFID wykorzystywanej (pasywna czy aktywna);
• konstrukcja anteny RFID;
• orientacja (miejsce umieszczenia) tagu RFID na zasobie (wnętrze opakowania, czy na zewnątrz);
• odległość między anteną, a znacznikiem;
• moc wyjściowa czytnika RFID;
• materiał wewnątrz oznaczonego zasobu (np. płyn, metal);
• środowisko zewnętrzne, w tym temperatura pracy;
• promieniowanie elektromagnetyczne i zakłócenia w miejscu odczytu.

Jak to przekłada się na możliwości RFID? W praktyce te czynniki mogą wpływać znacząco na szybkość i dokładność odczytu. Technologia RFID polega między innymi na odczytywaniu elementów, które znajdują się w obszarze punktu odczytu. Punktami odczytu są zazwyczaj bramki RFID a także punkty odczytu na taśmie produkcyjnej, terminale mobilne RFID czy stanowiska z ladą RFID. Kolektor danych RFID jest konfigurowany na dany odczyt, z odległości np. 0,5m, 3m, 5m itd. Jeżeli np. będziemy mieli kilka kartonów obok siebie z tagami RFID, to wczyta wszystkie w danym obszarze, a nie jeden wybrany.

Doskonałym przykładem jest również inwentaryzacja w magazynie – zagadnienie, które bardzo często pojawia się w trakcie rozmów z moimi klientami. Czy mając wdrożony system RFID możemy przejść z terminalem pomiędzy półkami i automatycznie odczytać wszystkie tagi i ich położenie? To rozwiązanie z pewnością ułatwiłoby i poprawiłoby komfort pracy każdego, kto musi od czasu do czasu spisywać setki, a nawet tysiące produktów. Niestety, to nie jest rozwiązanie pod takie potrzeby. Jeżeli kolektor danych RFID zostanie ustawiony na dalszy zasięg, będzie wczytywał tagi, które są zlokalizowane w różnych miejscach magazynu np. przy sprawdzaniu produktów w alejce z akcesoriami biurowymi odczytamy też tag RFID, z alejki obok, na której znajdują się drukarki etykiet. Z drugiej strony część tagów RFID może być przykryta materiałami metalowymi lub płynami uniemożliwiając prawidłowy odczyt.

Podobna sytuacja dotyczy materiału, z jakiego wykonane są towary czy zasoby. Kłopotliwe są szczególnie te metalowe. Ze względu na to, że metal odbija fale radiowe, trzeba zastosować specjalne tagi, które są przystosowane do pracy na powierzchniach metalowych (a te oczywiście są droższe). Warto w tym miejscu nadmienić, że w przypadku zasobów wykonanych z metalu skuteczność odczytu danych może być niższa.

Ze względu na te ograniczenia żaden dostawca RFID nie może zagwarantować 100% precyzji odczytu. Z tego powodu bardzo częstą praktyką przed wdrożeniem każdego projektu RFID jest tzw. „Proof of Concept” (PoC) polegający na przeprowadzeniu szeregu testów w symulowanym środowisku wykorzystujących faktyczne zasoby potencjalnego klienta. Te podstawowe testy pozwolą ustalić, przewidywaną skuteczność.

Przeczytaj też: Yard Management System w logistyce – dlaczego warto wdrożyć go w firmie?

Doświadczenie w automatyzacji

Technologia RFID nie powinna być stosowana jako pierwsza technologia automatycznej identyfikacji, która będzie wdrożona w przedsiębiorstwie. Innymi słowy, jeżeli wcześniej nie stosowaliśmy automatyzacji opartej na kodach kreskowych, nasze przedsiębiorstwo nie jest przygotowane na wdrożenia technologii bardziej zaawansowanej, jaką bez wątpienia jest RFID. Może się okazać, że samo wdrożenie kodów kreskowych znacznie przyspieszy i spowoduje dużą oszczędność kosztów na tyle, że wdrożenie RFID nie będzie konieczne.

Co w takim razie robić: wdrażać czy nie?

Technologia RFID bez wątpienia jest kolejnym i zaawansowanym krokiem w automatyzacji i przyspieszeniu pewnych procesów, które dokonamy w przedsiębiorstwie. Decyzję o jej wdrożeniu jednak trzeba podejmować po gruntownym przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw – naszych możliwości budżetowych i realnych korzyści, jakie może przynieść tego typu usprawnienie. Jeżeli myślisz o wdrożeniu RFID, ale nie jesteś pewien czy to będzie dobre rozwiązanie dla twojego przedsiębiorstwa, odpowiedz na te kilka pytań poniżej.

• Jaki problem chcesz rozwiązać za pomocą systemu RFID?
  • masz za wysokie koszty pracy;
  • błędy związane z identyfikacją i obsługą danych generują za wysokie koszty;
  • masz za mało pracowników;
  • chcesz przyspieszyć proces automatycznej rejestracji przepływu towarów pomiędzy strefami;
  • masz problem ze słabą identyfikowalnością produktów;
  • potrzebujesz posiadać więcej danych niż na kodzie kreskowym.
• Czy firma korzysta obecnie z systemu identyfikacji danych za pomocą kodów kreskowych?
• Czy masz wymagane zaplecze IT do tworzenia interfejsów wymiany informacji pomiędzy bramkami RFID, a systemami firmy?
• W jakim środowisku będziemy wykorzystywać system RFID (magazyn, hala produkcyjna, sklep)?
• Czy wg Ciebie system RFID będzie pasował do przepływu pracy w firmie?
• W jaki sposób będziemy transportować i układać produkty?
• Na czym produkty są przewożone przez bramkę RFID? Na wózku, palecie, a może na wózku metalowym (ze ścianami z metalu)?
  Ile średnio kartonów – produktów/kartonów z tagami RFID chcesz przeprowadzać przez bramkę? 2-3 produkty, 10 skrzyń, a może 200 małych opakowań?
• Czy tagi RFID umieszczone są z zewnątrz opakowania, wewnątrz lub w obu lokalizacjach?
• Czy usprawnienie procesów na zasadzie jednego taga RFID na paletę z indywidualnym znacznikiem jest wystarczające? Czy koniecznie jest znakowanie każdego produktu osobno, a może każdego kartonu osobno?
• Czy wziąłeś pod uwagę wszystkie procesy, które może usprawnić dodanie technologii RFID w firmie (też w innych działach)?
• Czy koszty całego przedsięwzięcia są uzasadnione biznesowo? Jaki jest szacunkowy czas zwrotu z inwestycji (ROI)?

Sprawdź też artykuł: Czytniki kart magnetycznych i zbliżeniowych – rodzaje i zasada działania

Zastanawiasz się nad wdrożeniem RFID w swoim przedsiębiorstwie?

Zapraszam do kontaktu telefonicznego ze mną pod numerem +48 515 135 478 lub mailowego pod adresem pt@sebitu.pl. Wybierzemy najlepsze rozwiązanie dla ciebie pod względem jakości, ceny i wymagań funkcjonalnych.

Piotr Tamulewicz, doradca ds. rozwiązań IT w SEBITU.