Projektowanie instalacji przeciwpożarowej w budynkach
2024-12-17
Inwentaryzacja z tagami RFID – jak to działa?
2024-12-20
Ostatnia aktualizacja 2025-01-03
Przy zakupie urządzeń do magazynu czy do hali produkcyjnej uwagę powinniśmy zwracać na ich parametry i certyfikaty. Szczególnie ważny, w przypadku urządzeń przemysłowych (terminale mobilne, czytniki kodów kreskowych) jest stopień ochrony IP. Czym jest IP i jak go odczytywać?
Oznaczenie IP jest jednym z parametrów, które pojawia się na etykietach produktów klasy przemysłowej. Co znaczy, gdy kolektor danych ma klasę IP64? Czy klawiaturę z przemysłową dołączoną do terminala wózkowego z oznaczeniem IP68 możemy wrzucić do wody?
O czym przeczytasz w tym artykule?
Czym jest stopień ochrony IP?
IP (z ang. Ingress Protection) to międzynarodowe oznaczenie wynikające z normy IEC 60529, które odnosi się tylko i wyłącznie do obudowy urządzeń. IP klasyfikuje i ocenia stopień ochrony obudowy (uszczelnienia) przed wtargnięciem części niebezpiecznych, wnikaniem obcych ciał stałych oraz wody. Klasę IP obudowy określa się na podstawie badań i testów, które prowadzone są według określonych i znormalizowanych metod.
Ciała obce, jak i części niebezpieczne są ściśle określone w normie. Ochrona przed wnikaniem obcych ciał stałych dotyczy bryłek, pyłów i włókien. Ochrona przed wnikaniem wody dotyczy tylko i wyłącznie wody. Nie obejmuje innego rodzaju cieczy (np. rozpuszczalników czy benzyny). Ochrona przed dotykiem części niebezpiecznych związana jest z elementami konstrukcji, które potencjalnie mogą stwarzać zagrożenie dla osoby obsługującej (np. wirujące, przesuwające się czy nieizolowane pod napięciem)
Wszystkie wymagania techniczne związane ze stopniami ochrony IP są sklasyfikowane w normach:
- PN-EN 60529:2003 – norma dotyczy stopni ochrony IP zapewnianych przez obudowy urządzeń elektrycznych o napięciu znamionowym nie przekraczającym 72,5kV
- PN-EN 60034-5:2004+A1:2009 – związana elektrycznych maszyn wirujących
Dlaczego warto poznać znaczenie kodu IP (IP Code)?
Z punktu widzenia użytkownika stopień ochrony jest istotnym parametrem. Pozwala on ocenić warunki, w jakich można bezpiecznie pracować na danym sprzęcie, nie narażając urządzenia na awarię a siebie na wypadek.
Innymi słowy, wiedza na temat IP urządzenia pozwala odpowiednio ocenić warunki, w których zamierzasz go używać. Czy chcesz korzystać z czytnika kodów kreskowych Wewnątrz? Na dworze? W wilgotnym klimacie a może suchym, zapylonym środowisku? Sprawdź najpierw jego klasę ochrony IP.
Przeczytaj też: Jak wybrać terminal wózkowy?
Jak zbudowane jest oznaczenie IP?
Stopień ochrony najczęściej wyrażony jest symbolem IP, po którym znajdują się dwie liczby.
Pierwsza cyfra (od 1 do 6)
Informuje nas, w jakim stopniu “obudowa zapewnia ochronę ludzi przed dostępem do części niebezpiecznych przez zapobieganie lub ograniczenie przedostawania się części ciała ludzkiego lub przedmiotu trzymanego przez człowieka, a także “zapewnia ochronę wyposażenia przed wnikaniem ciał obcych”
Innymi słowy informuje jak sprzęt jest chroniony przed cząstkami ciał obcych lub użytkownicy są chronieni przed zagrożeniami z zewnątrz. W tym przypadku im większa cyfra tym większa szczelność obudowy.
Druga cyfra (od 1 do 9)
Wyraża stopień ochrony przed “szkodliwymi skutkami wnikania wody do urządzenia”. Warto w tym miejscu dodać, że badania związane ze szczelnością wody przeprowadzane są wodą z wodociągu. Obudowa może nie zapewnić stuprocentowej ochrony w przypadku gdy urządzenie narażone jest na kontakt z wodą pod wysokim ciśnieniem lub zawierającą różnego typu rozpuszczalniki.
Oprócz dwóch cyfr podstawowych w oznaczeniu klasy IP mogą znaleźć się również litery dodatkowe i uzupełniające. To znaki, które nie są obowiązkowe. Ich celem jest rozszerzenie lub uzupełnienie oznaczenia danego urządzenia o dodatkowe informacje.
Litera dodatkowa (A, B, C, D)
Litera dodatkowa informuje nas o stopniu ochrony ludzi przed dostępem do części niebezpiecznych. Stosuje się ją tylko i wyłącznie wówczas gdy:
- rzeczywista ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych jest wyższa niż wynika to z cyfry pierwszej kodu.
- oznaczona jest tylko ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych a pierwsza cyfra charakterystyczna zastąpiona jest symbolem X.
Litera uzupełniająca (H, M, S, W)
W niektórych przypadkach wymagane jest również zastosowanie tzw. liter uzupełniających. Umieszczane są one po drugiej cyfrze kodu lub po literze dodatkowej. Litery uzupełniające rozszerzają informację dotyczącą urządzenia o konkretne dane.
A co oznaczają kody IP ze znakiem X?
Niektóre kody IP zamiast cyfry zawierają literę „X” zamiast cyfry. Znak “X” stosuje się we wszystkich przypadkach, w których w kodzie IP określono tylko jedną cyfrę dla stopnia ochrony np. IPX4 lub IP3X. Dla nas jest to informacja, że producent uważa, że ta konkretna wartość znamionowa jest nieistotna i nie wymaga się jej określania.
Wg norm obudowa, w której znajduje się tylko druga cyfra kodu, uznawana jest za obudowę o „ograniczonym” zastosowaniu. W takim sytuacji można ją stosować tylko i wyłącznie w warunkach, w których została przebadana.
Najczęstsze stopnie ochrony IP
Mimo że znamy znaczenie poszczególnych cyfr oznaczenia IP, w praktyce nie zawsze jest łatwo poprawnie je zinterpretować. Co naprawdę oznacza klasa IP64 i czym różni się od IP44? Dla osób niezaznajomionych z tematem może to być trudne. Dlatego przygotowaliśmy krótką ściągawkę, przedstawiającą najczęściej spotykane klasy szczelności i ich praktyczne znaczenie.
IP 22
Ta klasa zabezpiecza przed wnikaniem obiektów większych niż 12,5 mm, co zapobiega przypadkowemu kontaktowi z istotnymi elementami wewnątrz urządzenia. Dodatkowo zapewnia ochronę przed kapiącą wodą nawet wtedy, gdy urządzenie jest pochylone o maksymalnie 15° w stosunku do pionu.
IP 24
W przypadku tej klasy zachowana jest skuteczna bariera przed obiektami o średnicy powyżej 12,5 mm, co minimalizuje ryzyko ingerencji ciał stałych do wnętrza obudowy. Jednocześnie urządzenie uzyskuje odporność na rozbryzgi wody docierające z różnych kierunków, umożliwiając mu stabilne działanie w umiarkowanie wilgotnym otoczeniu.
IP 25
Klasa IP25 gwarantuje ochronę przed ciałami obcymi większymi niż 12,5 mm, a także zapewnia zwiększoną wytrzymałość na wodę w formie strumieni docierających z dowolnej strony.
IP 40
Przy IP40 urządzenie jest chronione przed wnikaniem obiektów o średnicy powyżej 1 mm, co w praktyce eliminuje problemy z kurzem czy niewielkimi cząstkami. Brak tu jednak jakiejkolwiek ochrony przed wodą, co oznacza, że sprawdzi się wyłącznie w miejscach o stabilnym, suchym klimacie i bez kontaktu z płynami.
IP 44
Klasa ta zapewnia skuteczną barierę przed ciałami większymi niż 1 mm i jednocześnie umożliwia urządzeniu przetrwanie kontaktu z bryzgami wody z dowolnego kierunku. Taki poziom ochrony pozwala na zachowanie niezawodności nawet przy okazjonalnym kontakcie z wilgocią, bez obaw o przedostanie się kropli wody do wnętrza.
IP 45
IP45 dodatkowo zwiększa poziom zabezpieczenia przed wodą, chroniąc przed strumieniami wody docierającymi z różnych stron. Urządzenie o tej klasie, prócz odporności na ciała stałe większe niż 1 mm, utrzymuje pełną sprawność pracy w otoczeniu narażonym na powtarzające się ekspozycje na silniejsze opady.
IP 48
W tym przypadku, poza gwarancją ochrony przed obiektami większymi niż 1 mm, urządzenie uzyskuje możliwość wytrzymania dłuższego zanurzenia w wodzie. Szczegółowe parametry czasowe i głębokościowe określa producent, jednak sama klasa IP48 sugeruje podniesiony poziom niezawodności w środowiskach o stałym lub okresowym kontakcie z wodą.
IP 64
IP64 zapewnia pełną pyłoszczelność, całkowicie eliminując możliwość wnikania pyłu do wnętrza, oraz odporność na rozbryzgi wody z każdej strony. Dzięki temu urządzenie jest w stanie sprostać pracy w intensywnie zapylonym otoczeniu, a przypadkowe zachlapania nie wpływają negatywnie na jego działanie.
IP 67
W przypadku IP67 mamy do czynienia z najwyższym stopniem ochrony przed pyłem, co gwarantuje całkowitą barierę dla cząstek stałych. Dodatkowo urządzenie jest zabezpieczone przed krótkotrwałym, kontrolowanym zanurzeniem w wodzie do wskazanej głębokości. Tak rozbudowana ochrona pozwala na niezawodne funkcjonowanie w wymagających warunkach otoczenia.
IP 68
Klasa ta reprezentuje maksymalną odporność zarówno na pył, jak i na wodę, umożliwiając długotrwałe zanurzenie w cieczy przy parametrach określonych przez producenta. Urządzenia o IP68 są w pełni przystosowane do pracy w najbardziej wymagających środowiskach, gdzie pełna szczelność i wytrzymałość stanowią kluczowe aspekty ich bezawaryjnej eksploatacji.
Jak zastosować naszą wiedzę w praktyce?
Uzbrojeni w wiedzę dotyczącą kodów IP i w tabele możemy spokojnie zająć się do “dekodowaniem” informacji znajdujących się w oznaczeniach na kolektorach danych czy czytnikach danych. Przyjrzyjmy się poniższym przykładom. Co oznacza IP w tych modelach?
Czytnik kodów kreskowych: IP67
Jeżeli na skanerze magazynowym znajduje się oznaczenie IP67 oznacza to, że obudowa urządzenia:
- (6) chroni ludzi operujących przedmiotami (drutem) przed dostępem do części niebezpiecznych; chroni wyposażenie wewnątrz obudowy i jest obudowa pyłoszczelna.
- (7) chroni wyposażenie obudowy przed szkodliwymi skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie
Klawiatura przemysłowa IP68
Oznacza to, że wytrzymała klawiaturę przemysłową z oznaczeniem IP 68 wyposażono w obudowę, która:
- (6) chroni ludzie operujących przedmiotami (drutem) przed dostępem do części niebezpiecznych; chroni wyposażenie wewnątrz obudowy i jest obudowa jest pyłoszczelna.
- (8) zabezpiecza wyposażenie obudowy przed szkodliwymi skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie.
Szukasz urządzeń do magazynu z odpowiednią klasą ochrony IP?
Zapraszam do kontaktu telefonicznego ze mną pod numerem +48 515 135 478 lub mailowego pod adresem pt@sebitu.pl. Wybierzemy najlepsze rozwiązanie dla ciebie pod względem jakości, ceny i wymagań funkcjonalnych.
Recenzja: Stopnie odporności IP – kompletny przewodnik.