Skanery przemysłowe i ich zastosowanie
2025-05-02
Stacjonarne czytniki kodów kreskowych – rodzaje i zastosowanie.
2025-05-20
Ostatnia aktualizacja 2025-05-13
Na co zwrócić uwagę przy wyborze systemu do archiwizacji danych?
O czym przeczytasz w tym artykule?
Słownik pojęć
Backup – kopia zapasowa
Archiwizacja danych – proces polegający na tworzeniu kopii danych
System do archiwizacji danych – zautomatyzowane rozwiązanie, którego celem jest ochrona danych
Deduplikacja – proces stosowany przy okazji tworzenia kopii danych, który eliminuje nadmierne ilości danych
Przechowywanie danych jest ważne, jednak to nie wszystko. Kolejną istotną kwestią jest ich bezpieczeństwo. Czy jesteś dobrze przygotowany na wypadek ich nagłej utraty?
Zanim na dobre zagłębimy się w temat backupu, zacznijmy od początku, czyli wyjaśnienia tego pojęcia. W języku angielskim czasownik to back up ma dwa znaczenia – „wspierać” oraz „cofać”. Każde z tych słów bardzo dobrze wyjaśnia istotę tworzenia kopii zapasowej. Jeśli nagle stracimy lub uszkodzimy dane, backup umożliwia nam odzyskanie zasobów z konkretnego okresu. Dzięki temu rozwiązaniu mamy możliwość odtworzenia najważniejszych danych, co gwarantuje nam bezpieczeństwo.
Z czym bywa mylony backup?
Backup to bardzo ogólne pojęcie, które jest często wykorzystywane do określania pokrewnych rozwiązań. Nadużywanie tego słowa nie jest jednak całkowicie bezpodstawne, ponieważ wszystkie narzędzia, które zaraz wymienimy, mają coś wspólnego z backup-em. Mimo to nigdy nie spełniają wszystkich cech, które są typowe dla kopii bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo – to słowo klucz!
- archiwizacja danych – bardzo często mylona z backup-em. Głównym celem archiwizacji danych jest ich podział na dane aktualne i historyczne, dzięki czemu, w miarę potrzeb, możesz wrócić do interesujących Cię zasobów.
- macierz RAID – z backupem różni ją sposób zapisywania danych. Backup to dublowanie stanu systemu w określonym momencie, natomiast macierz RAID wykorzystuje mirroring, czyli bieżące kopiowanie. Mirroring nie uchroni Cię przed ryzykiem nadpisania Twoich danych, więc to rozwiązanie nie spełnia standardów pełnego zabezpieczenia.
Sprawdź również: Kompleksowy przewodnik wyboru macierzy danych: parametry, funkcje i opcje
Archiwizacja danych
Archiwizacja danych to proces, który polega na przenoszeniu danych w inne miejsce, przy jednoczesnym stałym dostępie ich dla użytkownika. W przypadku backupu oryginalne dane pozostają na swoim miejscu, natomiast ich kopia jest umieszczana na innym nośniku. Jeśli dokonujesz archiwizacji danych, masz do dyspozycji tylko jedną ich wersję, co sprawia, że nie możesz jej nazywać kopią bezpieczeństwa.
Wersjonowanie danych
Kolejne rozwiązanie, które jest często brane za backup, to wersjonowanie danych, które polega na przechowywaniu różnych wersji tego samego pliku. Możemy je wykorzystać wtedy, gdy chcemy uwidocznić postępy w pracy nad swoim projektem, jak i wtedy, gdy nad jednym materiałem pracuje kilka osób. Jako backup nie możemy również uznać trzymania danych na innych partycjach tego samego dysku, ponieważ w razie awarii nośnika będą zagrożone dane, które przechowujesz na wszystkich partycjach.
Zobacz też: Disaster Recovery – plan awaryjny na każdą sytuację
Dlaczego backup jest wykorzystywany w firmach?
Aby zagwarantować firmie bezpieczeństwo, należy zapewnić jej dostęp do zarchiwizowanych przed utratą zgromadzonych dotychczas danych. W odpowiedzi na współczesne wyzwania, z którymi muszą się mierzyć firmy, na rynku dostępne są różnorodne narzędzia backupowe, które wspierają takie procesy. Regularnie wykonywany w firmach backup to podstawowy filar bezpieczeństwa, który niweluje ryzyko w razie awarii sprzętu lub działań szkodliwego oprogramowania.
Na początek dość przerażające statystyki, które przedstawia w swoim badaniu PhoenixAp. Aż 93% firm, które nie wykonują kopii zapasowych, znika z rynku w przeciągu roku od wystąpienia incydentu związanego z utratą dostępu do danych. Zupełnie inaczej jest wśród przedsiębiorstw, które wdrażają podstawowe zasady backup-u. Dzięki niemu aż 96% firm przetrwało kryzysowy moment. 20% przypadków, w których dane zostały skasowane, jest wynikiem błędu ludzkiego. Regularnie wykonywany backup jest więc nie tyle zalecanym, co potrzebnym i nieodłącznym procesem w każdej firmie.
Backup kiedyś, a dziś – krótka historia
Postęp technologiczny cały czas idzie naprzód, ale jedno pozostaje niezmienne: firmy nadal muszą robić kopie bezpieczeństwa swoich baz danych. Backup ma na celu skopiowanie danych z systemu produkcyjnego do innej lokalizacji lub nośnika. Kiedyś wykorzystywano do tego proste narzędzia, a dopiero z czasem pojawił się backup przyrostowy i różnicowy. Powszechne było stosowanie kompresji, jednak na przełomie ostatnich lat popularniejszy stawał się proces deduplikacji. Przez ostatnie lata zmieniało się źródło backupu – od dużych maszyn mainframe i serwerów typu UNIX, poprzez serwery rozproszonego przetwarzania danych (Linux, Windows), a kończąc na skonsolidowanych środowiskach zwirtualizowanych, które sprawiają dziś sporo problemów, ponieważ wykorzystują przestarzałe już narzędzia.
Jak działa backup?
Backup to inaczej kopia zapasowa. Korzystamy z niej, gdy chcemy stworzyć kopię danych, które w przypadku awarii mogą nam posłużyć zamiast oryginałów. W system Windows wbudowane są podstawowe narzędzia do backupu, o bardzo ograniczonych możliwościach. Nie trzeba jednak z nich korzystać, bowiem istnieje mnóstwo zewnętrznych programów, które pomogą nam stworzyć kopię zapasową. O podziałach backupów poniżej:
| Podstawowy backup | Średniozaawansowany backup | Zaawansowany backup |
|---|---|---|
| Określa miejsca, które są objęte backupem | Określa miejsca, które są objęte backupem | Dane kopiowane z wielu źródeł |
| W miejscu przechowywania kopii pojawiają się nowe pliki | Zachowuje historię plików | Kopia trafia więcej niż w jedno miejsce |
| Nie przebiega według harmonogramu | Możliwość śledzenia zmian pliku, który znajdzie się w kopii zapasowej | Przebiega według harmonogramu |
| Wykorzystywany w Google Drive, DropBox, narzędziach Windows | Łatwość odnalezienia, kto dokonał zmian w edycji | Kopie całych systemów operacyjnych |
Co archiwizujemy i w jaki sposób?
Generowanie coraz większej ilości danych i zarządzanie nimi stawia firmy przed nowym wyzwaniem. Co zrobić z danymi, które nie są już potrzebne, ale nie chcemy się ich pozbywać? Tutaj może nam pomóc system do archiwizacji danych. Dzięki nim bezpiecznie zarchiwizujemy dane w firmie.
Co archiwizujemy:
- stacje robocze
- serwery
- urządzenia mobilne
- dyski w chmurze
- maszyny wirtualne
W jaki sposób archiwizujemy:
- pojedyncze pliki i foldery,
- pełne obrazy dysku,
- klonowanie,
- backup ciągły lub oparty na harmonogramie.
Strategia backup
Backup pełny |
|---|
| Kompletna kopia zapasowa wszystkich danych, która sprawdza się w przypadku poważnych awarii |
| Backup dyferencjalny |
|---|
| Tworzy kopię zapasową tych danych, które zostały zmodyfikowane od ostatniego pełnego backupu |
| Backup inkrementalny |
|---|
| Kopiowane są dane, które zostały zmienione od czasu ostatniego pełnego lub przyrostowego backupu |
| Backup syntetyczny |
|---|
| Kopia zapasowa wszystkich danych tworzona na podstawie wszystkich innych aktualnych backupów |
Najważniejsze funkcje systemów do archiwizacji danych
- różnorodność wspieranych usług
- możliwość backup-u plików, folderów, baz danych, całych systemów i wirtualnych maszyn
- centralna konsola zarządzająca
- możliwość backupu otwartych plików
- zdolność odczytu małego wycinku danych z utworzonego backup-u
- możliwość deduplikacji
- automatyczne zdalne przywracanie
- błyskawiczne odzyskiwanie systemu
- backup do chmury i odtwarzanie z chmury
- backup na dowolne medium backupowe
- ochrona aplikacji krytycznych
- obsługa storage obiektowego
- szybka instalacja i konfiguracja
- obsługa wielu hypervisorów
- centralne raportowanie
- ujednolicenie zarządzania
- efektywne, szybkie i proste w działaniu
Archiwizacja danych na nośnikach fizycznych, a w chmurze
Archiwizacja danych w chmurze jest łatwa do wdrożenia. Eliminuje konieczność inwestycji we własną infrastrukturę i przenoszenie danych do innego ośrodka. Środowisko danych w chmurze jest łatwe w obsłudze i rozbudowie. Dobrze sprawdzi się to w przypadku startupów, ponieważ backup w chmurze można łatwo stworzyć, uruchomić i jest skalowalny.
Archiwizacja danych na nośnikach fizycznych jest zbudowana tak, aby sprostać najtrudniejszym zadaniom z zakresu przetwarzania danych – od obsługi aplikacji krytycznych po wdrażanie nowej generacji sztucznej inteligencji. To rozwiązanie jest dużo bardziej zaawansowane i pozwala wykorzystać maksymalną wydajność rdzeni oraz wysoką przepustowość pamięci.
Jakie są zalety korzystania z backupu?
Jeśli mamy z jakichś powodów dzielić ludzi, to na tych, co robią kopie zapasowe i tych, którzy dopiero zaczną je robić. W dobie różnych form cyberprzestępczej działalności oraz szalejącego ransomware’u, samo posiadanie backupu nie wystarcza. Zastosowanie ochrony danych konieczne jest na wielu poziomach. Należą do nich szyfrowanie i backup w chmurze, które znacząco zmniejszają ryzyko utraty ważnych danych. Przedstawiamy najważniejsze zalety niniejszych rozwiązań.
Ochrona danych na wyższym poziomie
Jeśli rozmawiamy o ochronie danych, to zasadniczą rolę pełni w niej tzw. obwodowy system bezpieczeństwa. W firmach jej rolę spełnia złożona infrastruktura, która obejmuje zapory sieciowe i narzędzia do ochrony punktów końcowych. Na komputerach indywidualnych użytkowników zaporę może zapewniać program antywirusowy. Choć system bezpieczeństwa ma za zadanie chronić integralność danych przed zewnętrznymi atakami, jak np. próby włamań, infekcje złośliwymi oprogramowaniem oraz ransomware’m, to w sytuacji, gdy dojdzie do infiltracji na komputerze, system jest już całkowicie bezsilny, więc włamywacz może wykraść ważne dane z komputerów pracowników. Dzięki szyfrowaniu danych bezpieczeństwo danych można oddzielić od bezpieczeństwa systemu i zabezpieczyć się przed nieuprawnionym dostępem osób trzecich.
Zgodność z RODO
Ten punkt będzie niezwykle istotny z punktu widzenia osób, które prowadzą własną firmę, której działalność obejmuje przetwarzanie danych osobowych. Na dbałości o bezpieczeństwo danych powinno Ci w tej sytuacji szczególnie zależeć, ponieważ leży to w Twoim szeroko pojętym interesie. Wobec osób, które prowadzą własną firmę, rozporządzenie RODO w artykule 32, jako administratorów danych, nakłada szczególny obowiązek wprowadzenia odpowiednich środków technicznych, które zapewnią bezpieczeństwo i szyfrowanie danych w stopniu odpowiadającym ryzyko ich naruszenia.
Przejęcie kontroli nad danymi
Aby postępować zgodnie z regułami właściwego wykonywania kopii zapasowych, należy utrzymywać co najmniej jedną kopię poza siedzibą przedsiębiorstwa. Wielu użytkowników ma jednak obawy, aby przekazać dane w ręce dostawcy usługi. Panuje przekonanie, że żadna usługa chmurowa nie jest w stanie zapewnić takiego bezpieczeństwa, jak własne centrum danych. Ten argument nie ma jednak racji bytu, gdy zaszyfrujemy dane firmy przed odesłaniem ich do chmury, a sami pozostaniemy jedynym posiadaczem dostępów. Szyfrowanie danych w chmurze pozwoli zachować nad nimi pełną kontrolę. W tej sytuacji nawet jeśli zrezygnujemy ze współpracy z danym usługodawcą, jeśli dane firmy są nadal zaszyfrowane i nikt nie ma do nich dostępu, nie musimy obawiać się, że osoby trzecie zdobędą nieautoryzowany dostęp.
Dostępność i wysoka skuteczność
Narzędzia, dzięki którym stworzymy backup, zarchiwizujemy dane i zaszyfrujemy pliki, są powszechnie dostępne, bardzo często w przystępnych cenach. Obsługa ich również okazuje się niezwykle intuicyjna i bezproblemowa. Często wystarczy jedynie instalacja i aktywacja, a potem wskazanie zasobów danych, które chcemy objąć kopią zapasową. Dzięki temu tworzymy backup, który jest niemal niemożliwy do odszyfrowania. Jego złamanie wymagałoby ogromnych mocy obliczeniowych oraz czasu.
Zobacz też: Jak wybrać odpowiedni serwer dla firmy? Poradnik zakupowy
Rekomendowane programy do backupu i archiwizacji danych
Co zrobić, gdy w firmie potrzebujemy programów do archiwizacji i backupu? Czy da się to “załatwić” jednym rozwiązaniem, czy musimy inwestować w dwa różne systemy?
Jak już wyjaśniałem wcześniej terminy backup i archiwizacja w potocznie mogą być traktowane jak synonimy. W rzeczywistości jednak różnią się one od siebie bardziej, niż mogłoby się wydawać. I choć wiele osób szukając oprogramowania do zabezpieczenia danych, zakłada, że to jedno i to samo – warto uświadomić sobie, że pełnią one zupełnie inne funkcje.
- Backup, czyli kopia zapasowa, to mechanizm, który ma na celu szybkie odzyskanie danych w razie awarii, przypadkowego usunięcia pliku, ataku ransomware czy jakiejkolwiek innej sytuacji kryzysowej. Te dane najczęściej przechowujemy na szybkich dyskach lub w chmurze – tak, żeby dostęp do nich był możliwie jak najszybszy (tu liczy się tzw. RTO – Recovery Time Objective).
- Archiwizacja to zupełnie coś innego. Tu nie chodzi o szybki dostęp, tylko o bezpieczne przechowywanie danych na lata – często ze względów prawnych, księgowych czy historycznych. Archiwa trafiają zwykle na tańsze nośniki, jak np. taśmy magnetyczne czy pamięć obiektowa w chmurze, bo nie musimy do nich zaglądać codziennie.
Dobra wiadomość jest taka, że większość dostępnych na rynku rozwiązań oferuje funkcje backupu i archiwizacji w ramach jednego pakietu. Oznacza to, że nie trzeba instalować dwóch oddzielnych systemów – wystarczy jedno narzędzie, które pozwoli nam zarówno na tworzenie kopii zapasowych, jak i długoterminowe przechowywanie danych.
Jak to wygląda w praktyce?
Wiele firm oferuje dziś zintegrowane rozwiązania, które pozwalają realizować oba te zadania w ramach jednej platformy. Przykłady?
- Veeam, Veritas NetBackup i Commvault (omówię je poniżej) – to oprogramowania klasy enterprise, które integrują backup z archiwizacją w spójny system ochrony danych.
- Choć wszystko działa w jednym miejscu, w konfiguracji znajdziemy osobne polityki backupu i polityki archiwizacji, osobne harmonogramy, a czasem nawet różne typy repozytoriów – co tylko potwierdza, że to dwa różne procesy.
Innymi słowy – jedno oprogramowanie = dwa różne zadania.. Łączy je funkcja ochrony danych, ale cel i sposób działania są zupełnie inne.
A teraz przyjrzyjmy się konkretnym rozwiązaniom – czyli najpopularniejszym programom do backupu i archiwizacji, które warto rozważyć przy wybieraniu narzędzi od ochronnych firmowych danych.
Przegląd popularnych rozwiązań
1. Veeam
To jedno z najczęściej wybieranych rozwiązań na rynku. Veeam chroni dane w środowiskach fizycznych, wirtualnych i chmurowych, w tym Microsoft 365 czy Amazon S3. Oferuje szybkie przywracanie całych maszyn, plików czy aplikacji – nawet w mniej niż 15 minut.
Dzięki integracji z wieloma platformami (VMware, Hyper-V, Nutanix AHV, Proxmox) i obsłudze różnych metod przechowywania (w tym taśm i chmury), Veeam świetnie sprawdza się zarówno w małych firmach, jak i dużych środowiskach korporacyjnych. Wbudowane mechanizmy testowania kopii oraz zgodność z polityką 3-2-1 dają pewność, że dane są nie tylko bezpieczne, ale i odzyskiwalne.
2. Storware Backup & Recovery
Polskie rozwiązanie z przejrzystym interfejsem i szeroką funkcjonalnością. Storware zabezpiecza maszyny wirtualne, środowiska chmurowe (AWS, Azure, M365), aplikacje i bazy danych. Działa także w kontenerach i systemach legacy.
Program jest ceniony za elastyczność konfiguracji i możliwość integracji z istniejącą infrastrukturą IT – można go wdrożyć zarówno jako niezależne narzędzie, jak i w połączeniu z innymi systemami backupu klasy enterprise. Dzięki wsparciu dla wielu nośników danych (lokalne dyski, sieć, chmura, taśmy), Storware idealnie sprawdza się w środowiskach hybrydowych i rozproszonych.
3. NAKIVO Backup & Replication
Świetna opcja dla małych i średnich firm. Obsługuje backup maszyn wirtualnych, serwerów fizycznych, Microsoft 365, danych w chmurze i aplikacji. Może zapisywać dane w lokalnych repozytoriach, chmurze lub na taśmach.
Program oferuje nowoczesny, webowy interfejs i instalację nawet na małych urządzeniach typu NAS, co czyni go wyjątkowo przystępnym dla firm z ograniczonymi zasobami IT. NAKIVO regularnie rozwija funkcje automatyzacji i raportowania, co pozwala na skuteczne zarządzanie kopiami bez dużego nakładu pracy. Wspiera również szyfrowanie danych i zabezpieczenia przed ransomware.
4. Veritas NetBackup
Rozwiązanie klasy enterprise, idealne dla dużych organizacji. Oferuje pełną kontrolę nad kopiami danych i ich archiwizacją – zarówno na dyskach, jak i taśmach. Wspiera różne strategie backupu i harmonogramy zgodne z wymaganiami RODO czy SOX.
Veritas znany jest z dużej skalowalności i stabilności działania – sprawdza się w środowiskach z tysiącami urządzeń i setkami terabajtów danych. Bogaty zestaw funkcji zarządzania cyklem życia danych (DLM), polityki retencji i odzyskiwania sprawiają, że NetBackup to narzędzie często wybierane przez instytucje finansowe, medyczne i administrację publiczną.
Jak wybrać najlepsze rozwiązanie?
Wybór systemu backupu i archiwizacji zależy od:
- Wielkości firmy i skali infrastruktury IT,
- Rodzaju danych i wymaganego czasu odzyskiwania,
- Budżetu i dostępnych zasobów,
- Wymagań prawnych i branżowych (np. RODO, ISO).
Dla małych firm idealnym rozwiązaniem będzie NAKIVO lub Storware – są łatwe w obsłudze i atrakcyjne cenowo.
Dla średnich i dużych przedsiębiorstw warto rozważyć Veeam, Veritas lub Commvault – oferują pełne bezpieczeństwo i skalowalność.
Podsumowanie
Systemy do archiwizacji danych pozwalają na skuteczne przechowywanie plików w firmie. Bez odpowiednich narzędzi rośnie ryzyko utraty lub kradzieży ważnych plików firmowych. Zarchiwizowane bazy danych można przechowywać na nośnikach fizycznych lub serwerach – opcje są różne, a zależą od indywidualnych potrzeb Twojej firmy. Istotne jest to, aby wybrać bezpieczną archiwizację poufnych danych. Takie rozwiązanie zapewni ciągłość funkcjonowania biznesu oraz uchroni firmę przed zniknięciem z rynku w obliczu kryzysowego momentu.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie systemu do archiwizacji danych?
Zapraszam do kontaktu telefonicznego ze mną pod numerem +48 22 299 25 15 lub pozostaw wiadomość przez formularz kontaktowy. Bezpłatnie przeprowadzimy mini analizę twoich procesów archiwizacji względem jakości, ceny i wymagań funkcjonalnych.
Super post! Wreszcie ktoś jasno wytłumaczył, o co chodzi z backupem i archiwizacją – bez zbędnego żargonu i na konkretnych przykładach. Dzięki temu łatwiej ogarnąć, co i jak robić z danymi w firmie. Mega przydatne wskazówki, na pewno skorzystam! Dzięki za podzielenie się wiedzą w tak przystępny sposób.