Uchwyty montażowe – rodzaje i zastosowanie

2025-01-27

Oznakowanie BHP w magazynie w świetle przepisów

2025-02-14

Kontrola dostępu do maszyn RFID – dlaczego warto wdrożyć to rozwiązanie?

2025-01-28

Ostatnia aktualizacja 2025-06-24

System kontroli dostępu do maszyn produkcyjnych, budowalnych czy magazynowych (jak wózki widłowe) pozwala na wzrost bezpieczeństwa i ograniczenie awarii sprzętu, a przede wszystkim zwiększa kontrolę nad procesem produkcyjnym i logistycznym. Jak wdrożyć system kontroli dostępu za pomocą RFID we własnym przedsiębiorstwie?

O czym przeczytasz w tym artykule?

Obsługa nowoczesnych maszyn wymaga wiedzy i kwalifikacji

Bez względu na to, czy jesteśmy producentem w branży spożywczej, zajmujemy się wytwarzaniem klimatyzacji czy komponentów samochodowych, zawsze podstawą jest dobry park maszynowy. Postępy w technologii i automatyzacja sprawiły, że obecnie wiele procesów produkcyjnych jest zautomatyzowana i w zdecydowanej większości zadania na hali produkcyjnej wykonują maszyny, które są jedynie zarządzane przez człowieka. Rodzaj maszyn zależy od branży i specyfiki produkcji. Urządzenia technologiczne pracujące na współczesnych liniach produkcyjnych – przeróbcze, czy transportowe – są zazwyczaj bardzo zaawansowane technologicznie, a przy tym stosunkowo kosztowne, a ich obsługa wymaga od pracownika posiadania określonych kwalifikacji.

Pracownik zajmujący się obsługą maszyn, w zależności od branży, musi:

wykazać się odpowiednimi uprawnieniami (np. szczególnie do maszyn budowlanych czy transportowych),
posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe,
przejść odpowiednie przeszkolenie w zakładzie pracy, które umożliwi mu sprawną i bezproblemową obsługę danego urządzenia.

Powierzanie obsługi maszyny osobie niewykwalifikowanej niesie za sobą poważne konsekwencje.

Dlaczego ograniczanie dostępu do maszyn produkcyjnych jest ważne?

Jedną z ważnych kwestii związanych z organizacją pracy na produkcji jest kontrola nad dostępem do maszyn.

Kwestie bezpieczeństwa

Trudno sobie wyobrazić sytuację, w której dostęp do suwnicy, frezarki czy tokarki ma osoba nieumiejąca się nimi posługiwać. W tym przypadku o wypadek nietrudno, szczególnie że zdarzają się one również nawet w przypadku osób wykwalifikowanych. Jak wynika z danych statystycznych (GUS, 2023), prawie 40% wszystkich wypadków jest wynikiem poruszania się poszkodowanego, z czego prawie 8% wypadków przy pracy dochodzi właśnie przy obsłudze maszyn. Z tego względu niezwykle ważna jest kontrola nad tym, kto i kiedy korzysta z danej maszyny.

Zabezpieczenie maszyn produkcyjnych

Maszyny produkcyjne są środkami trwałymi o wysokiej wartości. Źle zabezpieczony, używany nieprawidłowo, a do tego, przez osoby nieuprawnione lub nieprzeszkolone sprzęt może szybciej ulec awarii.

Uniknięcie kar i konsekwencji finansowych

Skutki prawne są bezpośrednią konsekwencją użytkowania pojazdu czy sprzętu produkcyjnego przez osoby trzecie i mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji w postaci kar finansowych, które mogą być bardzo dotkliwe dla przedsiębiorstwa.

Kontrola nad procesem produkcji

Kontrola przebiegu produkcji z punktu widzenia właściciela i producenta jest ważna również w kontekście dbania o właściwą kontrolę produkcji i dokumentację. Wiedza na temat tego, jak i kiedy pracownik uzyskał dostęp do maszyny, może być przydatna, na przykład do dokumentowania czasu pracy czy ustawienia parametrów produkowanych części. Przy wdrażaniu i usprawnianiu organizacji, lub też w sytuacjach kryzysowych — na przykład gdy na hali zdarzy się wypadek — mamy wówczas wgląd do rejestru wszystkich pracowników i obsługiwanych przez nich maszyn w tym momencie.

Czytaj również: Dlaczego potrzebny ci system kontroli dostępu RFID na wózki widłowe?

Kontrola dostępu do maszyn na budowie

Branża budowlana jest tą, w której praca wymaga w większości przypadków uzyskania szczególnych uprawnień. Wynika to bezpośrednio z rozporządzenia Ministra Gospodarki. Dokument ten nakłada na operatorów maszyn budowlanych konieczność spełnienia wymogów związanych z uzyskaniem odpowiednich uprawnień.

Innymi słowy, każdy operator maszyn budowlanych, niezależnie od tego, czy obsługuje koparkę, równiarkę, spycharkę czy pogłębiarkę, zanim zasiądzie za sterami pojazdu, musi posiadać odpowiednie dokumenty, zdać wymagany egzamin i wykazać się stosownymi kwalifikacjami. Deregulacje dotyczą zdecydowanej większości maszyn stosowanych na budowie.

Wymaganymi uprawnieniami muszą wykazać się zarówno operatorzy robót ziemnych, jak i operatorzy urządzeń dźwigowych oraz transportowych, takich jak:

Koparki (w tym koparki jednonaczyniowe, koparko-ładowarki, koparko-spycharki, koparki wielonaczyniowe, koparki łańcuchowe i koparki drenarskie),
Ładowarki (w tym ładowarki jednonaczyniowe),
Spycharki,
Równiarki,
Zgarniarki,
Pogłębiarki (w tym pogłębiarki jednoczerpakowe i wieloczerpakowe pływające oraz pogłębiarki ssące śródlądowe),
Wiertnice (w tym wiertnice do technologii bezwykopowych i wiertnice do kotwi),
Kafary,
Palownice,
Maszyny do produkcji mieszanek bitumicznych,
Maszyny do rozkładania mieszanek bitumicznych,
Skrapiarki do nawierzchni bitumicznych,
Żurawie wieżowe,
Repavery i remixery,
Remontery nawierzchni,
Recyklery,
Frezarki do nawierzchni dróg,
Przecinarki do nawierzchni dróg,
Narzędzia udarowe ręczne,
Maszyny do produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszyw,
Zespoły maszyn do produkcji mieszanek betonowych,
Maszyny do rozkładania mieszanek betonowych,
Maszyny do stabilizacji gruntów,
Walce drogowe,
Zagęszczarki i ubijaki wibracyjne,
Samojezdne malowarki znaków na jezdni,
Piły mechaniczne do ścinki drzew,
Odśnieżarki mechaniczne,
Betoniarki,
Pompy do mieszanki betonowej,
Agregaty tynkarskie,
Podajniki do betonu,
Wózki podnośnikowe (w tym z napędem spalinowym i akumulatorowym),
Wózki platformowe (w tym z napędem spalinowym i akumulatorowym).

Podobnie jak w przypadku maszyn produkcyjnych, proces uzyskiwania kwalifikacji na maszyny budowlane jest etapowy. Kandydat musi mieć ukończone 18 lat, przynajmniej podstawowe wykształcenie oraz aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora. Następnie musi odbyć odpowiedni kurs w ośrodku szkoleniowym posiadającym uprawnienia do przeprowadzania tego typu zajęć, a na końcu zdać egzamin przed komisją powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie.

Dopiero po spełnieniu tych wymogów kandydat otrzymuje świadectwo uprawnień państwowych, które pozwala na wykonywanie zawodu operatora jednej z maszyn budowlanych.

Praca i obsługa którejkolwiek z tych maszyn bez odpowiednich uprawnień wiąże się z takimi samymi konsekwencjami jak w przypadku maszyn produkcyjnych. Po pierwsze, jest to działanie nielegalne i w przypadku kontroli może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym grzywnami, a nawet karą więzienia. Zarówno operator, jak i pracodawca mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za nieuprawnioną obsługę maszyn.

Z perspektywy pracodawcy równie istotne jest wprowadzenie kontroli dostępu do maszyn budowlanych. Prowadzenie takiej kontroli pozwala nie tylko na zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami, ale także na minimalizowanie ryzyka wypadków i poprawę organizacji pracy na budowie.

Pracownik korzystający z czytnika RFID do kontroli dostępu do maszyn produkcyjnych — Wykorzystanie czytników RFID do kontroli dostępu do maszyn produkcyjnych

Kontrola dostępu do maszyn RFID – zasada działania

Idealna sytuacja jest wtedy, gdy dostęp maszyn jest ściśle ograniczony, a system zorganizowany tak, aby uniemożliwić uruchomienie sprzętu osobom nieuprawnionym. Maszyny mogą być obsługiwane wyłącznie przez określoną grupę pracowników mających uprawnienia do operowania na danym urządzeniu.

Takie rozwiązanie oferuje system oparty na technologii RFID, funkcjonujący bardzo podobnie do popularnych systemów dostępowych (np. kontrola dostępu do budynków czy pomieszczeń wykorzystująca technologię zbliżeniową).

Jak działa system oparty na technologii RFID?

Zasada działania tego rozwiązania jest dość prosta.

Pracownik, od momentu uzyskania autoryzacji, ma zazwyczaj określony czas na uruchomienie maszyny. W większości przypadków to około jednej minuty, ale można również udostępnić klucz na dłuższy czas. Po upłynięciu czasu przeznaczonego na uruchomienie, całą procedurę należy powtórzyć od początku. Jest też możliwość ustawienia, że maszynę można uruchomić wtedy kiedy w czytnik jest wsunięta karta RFID i maszyna będzie działać do czasu wyjęcia karty RFID przez pracownika.
W tym przypadku każdy pracownik otrzymuje specjalny klucz elektroniczny w postaci indywidualnej karty zbliżeniowej, przypisanej do konkretnego pracownika. I tylko on ma uprawnienia do uruchomienia danej maszyny. Najczęściej czytniki są dostosowywane do aktualnie posiadanych kart w zakładzie pracy którymi pracownicy otwierają drzwi w kontroli dostępu. Wtedy pracownik ma jedną kartę do różnych zastosowań.
Uruchomienie maszyny dokonywane jest po autoryzacji pracownika, który musi przyłożyć do zamontowanego w odpowiednim miejscu czytnika swoją indywidualną kartę RFID. Po uzyskaniu autoryzacji możliwy jest rozruch maszyny, sygnalizowany zapaleniem się zielonej diody lub/i odgłosu dźwiękowego.

Przykładowe modele czytników RFID do kontroli dostępu do maszyn produkcyjnych

Jakie są zalety wdrożenia systemu dostępu RFID?

Stosowanie kart dostępu (znaczników RFID) do maszyn na produkcji oferuje wiele zalet. Zwiększamy nie tylko bezpieczeństwo pracowników i sprzętu, ale również efektywność i kontrolę nad procesem produkcyjnym.

Niezawodna kontrola dostępu. Zmniejszamy do minimum ryzyko nieautoryzowanego użycia urządzeń i potencjalnych wypadków. Mamy pewność, że z urządzeniem pracują tylko osoby do tego wyznaczone i wykwalifikowane.
Szybki dostęp. Uzyskiwanie dostępu jest intuicyjne i szybkie. Pracownicy z odpowiednimi uprawnieniami mogą szybko i bez przeszkód korzystać z maszyn, co poprawia płynność procesów produkcyjnych.
Rejestr i dokumentacja. Dodatkową korzyścią z wdrożenia jest automatyzowanie rejestrów pracy. Umożliwia to rejestrowanie, kto i kiedy korzystał z maszyny, co ułatwia monitorowanie pracy oraz analizę ewentualnych nieprawidłowości. Raporty mogą być generowane przez administratora np. do pliku w formacie excel.
Elastyczne przypisywanie uprawnień. System daje też możliwość łatwego i szybkiego przypisywania oraz zmiany uprawnień dostępu dla poszczególnych pracowników, zależnie od ich aktualnych zadań i roli w procesie produkcyjnym. Zmiany uprawnień mogą odbywać się zdalnie przez przeglądarkę internetową.
Uniwersalność. System można zastosować praktycznie we wszystkich maszynach produkcyjnych, wyposażonych w sterownik PLC.
Ochrona przed obchodzeniem zabezpieczeń. Znaczniki RFID są trudne do skopiowania, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo systemu.

Jak przebiega wdrożenie znaczników RFID?

Przebieg i warianty wdrożenia każdego tego typu przedsięwzięcia są każdym przypadku poprzedzone zapoznaniem się ze specyfiką przedsiębiorstwa i z parkiem maszynowym, który jest przedmiotem wdrożenia.

Stąd też zazwyczaj pierwszym krokiem w tego typu wdrożeniach jest etap wstępny, który polega na analizie potrzeb przedsiębiorstwa. Dopiero potem podejmowane są określone działania i przekazywane są rekomendacje związane z wyborem odpowiedniego sposobu i wariantów wdrożenia. W zależności od potrzeb klient ma do wyboru cztery rodzaje opcji instalacji, które różnią się między innymi sposobem aktualizacji danych, czyli wgrywaniem listy autoryzowanych operatorów do urządzeń.

Opcja podstawowa: W ramach tej opcji jednorazowo budowana jest lista uprawnionych osób do konkretnej maszyny, rekomendowana jest wówczas, gdy nie jest przewidywana duża rotacja pracowników, a skład kadry jest w miarę stały. Kolejna aktualizacja będzie wymagać ręcznego rozkręcenia czytnika i fizycznego wgrywania nowej listy na każde urządzenie.
Wariant z gniazdem RJ45: W tej opcji do czytnika dodawany jest port RJ45, który pozwala na bezpośrednie podłączenie i aktualizację listy uprawnionych osób. Jest to rozwiązanie bardziej elastyczne, pozwalające na sprawne zarządzanie dostępem do maszyny, ale potrzebą aktualizacją uprawnień przy maszynie.
Moduł WiFi: W tej opcji do systemu dodawany jest dodatkowy moduł WiFi (opcjonalnie GSM), który umożliwia zdalne zarządzanie listą osób z dostępem. To wariant droższy, ale jednocześnie pozwalający na dużą wygodę i szybką aktualizację danych systemowych. Dodatkowo jest możliwość raportowania zbiorczego lub jednostkowego z logami (właściciel karty, numer karty, data uruchomienia maszyny, data wyłączenia maszyny).
Wariant zaawansowany: Oprócz samego połączenia WiFi, możliwości aktualizowania listy użytkowników i raportowania przez sieć bezprzewodową, rozwiązanie posiada również dodatkową funkcję, w postaci dodatkowej klawiatury numerycznej, wtedy pracownicy w procesie produkcyjni są zmuszeni do wprowadzenia dodatkowych danych np. poziomu naładowania baterii lub przebieg maszyny.

Przy wdrożeniu warto również wyposażyć urządzenie w przełącznik na kluczyk. To forma zabezpieczenia, która umożliwia uruchomienie maszyny bez karty w sytuacjach wyjątkowych, na przykład podczas serwisowania czy awarii sprzętu.

Przykładowe modele czytników RFID stosowana w kontroli dostępu do maszyn — Przykładowe modele czytników RFID

W ramach wdrażania systemu klient otrzymuje pakiet niezbędnych informacji, w tym oprogramowanie do zarządzania, wraz z instrukcją, a także przechodzi specjalne szkolenie z obsługi systemu, aby mógł sprawnie samodzielnie dodawać, usuwać i aktualizować listę osób mających dostęp do urządzenia. Opcjonalnie ma możliwość rozszerzenia usług o umowę serwisową.

Kontrola dostępu RFID na wózki widłowe

System kontroli dostępu RFID można z powodzeniem wdrożyć również do wózków widłowych, podobnie jak w przypadku innych maszyn produkcyjnych. Korzystając z tej technologii, pracodawca może ograniczyć dostęp wyłącznie do wykwalifikowanych operatorów posiadających odpowiednie uprawnienia, co zwiększa bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko wypadków w magazynach i halach produkcyjnych.

Dostępne są te same cztery opcje instalacji systemu, jak w przypadku innych maszyn produkcyjnych, czyli:

Opcja podstawowa,
Wariant z gniazdem RJ45,
Moduł WiFi,
Wariant zaawansowany z klawiaturą numeryczną do wprowadzania dodatkowych danych.

Warto podkreślić, że system RFID można podłączyć do wszystkich wózków widłowych wyposażonych w sterowniki PLC. Wdrożenie tego rozwiązania pozwala na automatyczne rejestrowanie danych dotyczących pracy wózka, co ułatwia zarówno kontrolę nad sprzętem, jak i jego konserwację. Dzięki temu system RFID staje się idealnym wyborem dla firm stawiających na bezpieczeństwo i efektywność pracy.

Wdrożenie tego typu systemów dostępowych z technologią RFID do maszyn produkcyjnych – jest nie tylko stosunkowo szybkie i proste, ale przede wszystkim przynosi wiele korzyści dla przedsiębiorstwa produkcyjnego. Pozwala na niezawodną kontrolę dostępu, szybki dostęp dla uprawnionych, dokładne monitorowanie pracy i elastyczność w przypisywaniu uprawnień. Stąd też warto rozważyć go w każdym przedsiębiorstwie dysponującym rozbudowanym parkiem maszynowym.

Czytaj również: Inwentaryzacja z tagami RFID – jak to działa?

Szukasz rozwiązania do kontroli dostępu do wózków widłowych?

Zapraszam do kontaktu telefonicznego +48 22 299 25 15 lub pozostaw wiadomość przez formularz kontaktowy. Wybierzemy najlepsze rozwiązanie pod względem jakości, ceny i wymagań funkcjonalnych.