Okablowanie strukturalne – elementy składowe i projektowanie

Planowanie struktury teleinformatycznej, jak sieci komputerowej, telewizyjnej czy telefonicznej, nie jest możliwe bez jej podstawowych elementów, jak przewody i pozostałe elementy przyłączeniowe, które pozwalają na połączenie tych elementów w spójną i zintegrowaną sieć. Czym jest okablowanie strukturalne? Dlaczego jest stosowane? I jaki rodzaj okablowania strukturalnego najlepiej wybrać?

Okablowanie strukturalne to dość ogólne określenie systemu okablowania służącego do różnorodnych zastosowań telekomunikacyjnych. Jest po prostu zespołem przewodów i elementów przyłączeniowych pracujących w jednym standardzie, zdefiniowanym przez międzynarodowe i polskie normy (w szczególności norma polska PN/EN-50173).

• Okablowanie strukturalne może przybierać różne formy – od prostych po bardziej zaawansowane, wielopoziomowe struktury, w których zintegrowane są między innymi sieci komputerowe, telefoniczne, telewizyjne, sieci CCTV czy alarmowe. W zależności od naszych potrzeb, w strukturze okablowania mogą znaleźć się następujące elementy:
• Okablowanie pionowe (w budynku): są to przewody, które biegną w górę i w dół budynku (jak linie w windzie), zazwyczaj wykonane z miedzi lub światłowodów, służące do łączenia różnych punktów w sieci.
• Punkty pośrednie: to miejsca, gdzie wszystkie przewody się spotykają – jak gwiazda na niebie z liniami promieniującymi w każdym kierunku. Tutaj znajduje się sprzęt, zazwyczaj umieszczony w specjalnej szafie rack .
• Okablowanie poziome: to są przewody, które biegną od punktu pośredniego do gniazdka.
• Gniazda abonenckie: to miejsca, gdzie podłączasz swoje urządzenia do sieci. Zwykle są to dwa gniazda typu RJ-45, które znajdują się w specjalnej puszce lub korycie.
• Połączenia systemowe i terminalowe: są to połączenia między komputerem, a siecią.
• Połączenia telekomunikacyjne budynków: rodzaj okablowania, które umożliwia połączenie sieci w różnych budynkach. Często wykonane są z wielowłóknowego przewodu światłowodowego.

Kiedy powinno być wykonane okablowanie strukturalne?

W praktyce jest to standard niezbędny wszędzie tam, gdzie jest podłączona sieć elektryczna, czyli praktycznie w każdym budynku, niezależnie od tego, czy jest to budynek prywatny, użyteczności publicznej czy prywatna firma. Szczególnie istotne jest dobre zaplanowanie okablowania strukturalnego w miejscach, w których potencjalnie będziemy łączyć ze sobą kilka innych rodzajów sieci.

Przykładowo, w budynkach przemysłowych czy komercyjnych, oprócz sieci elektrycznej, często funkcjonuje również sieć internetowa, sieć komputerowa, instalacja przeciwpożarowa, a także sieć telewizji przemysłowej (CCTV). Właściwe zaplanowanie okablowania strukturalnego pozwoli na skomunikowanie wielu urządzeń w jedną zintegrowaną sieć.

Zatem, planując infrastrukturę teleinformatyczną, należy zawsze wziąć pod uwagę okablowanie strukturalne jako kluczowy element, umożliwiający sprawne i efektywne działanie systemów komunikacyjnych w budynku. Wybierając rodzaj okablowania, należy uwzględnić nie tylko obecne, ale także przyszłe potrzeby, aby zapewnić sobie możliwość elastycznego rozwijania i dostosowywania sieci do zmieniających się wymagań.

W dzisiejszych czasach, szczególnie w budynkach przemysłowych i publicznych, instalacja okablowania strukturalnego jest często uwzględniana już na wczesnym etapie inwestycji. Plany oraz wykonanie okablowania są kluczowe dla efektywnego wykorzystania budynku.

Zazwyczaj do modernizacji okablowania dochodzi w trzech sytuacjach:

• Gdy w budynku nie ma okablowania, a jest ono niezbędne do działania sieci ethernetowej.
• Gdy istniejące okablowanie strukturalne jest przestarzałe i nie jest w stanie zapewnić odpowiedniego przepływu danych. W miarę jak technologia się rozwija, wymagania dotyczące prędkości i pojemności sieci rosną, co może wymagać modernizacji okablowania.
• Gdy okablowanie strukturalne jest uszkodzone lub niesprawne.

Jaki rodzaj lub rozwiązanie okablowania strukturalnego wybrać?

Wybór rodzaju i rozwiązania okablowania strukturalnego zawsze należy rozpatrywać w odniesieniu do konkretnej inwestycji i specyficznych potrzeb przedsiębiorstwa czy organizacji. Należy również pamiętać, że projektowanie struktury sieci powinno uwzględniać nie tylko aktualne potrzeby, ale również przewidywać potencjalne możliwości rozwoju. Struktura powinna być zaprojektowana w taki sposób, aby w przyszłości możliwa była jej rozbudowa np. przy powiększaniu przestrzeni magazynowej. Z tego względu, wybór powinien być zawsze poprzedzony konsultacjami technologicznymi, mającymi na celu ocenę zapotrzebowania i zaprojektowanie wydajnej infrastruktury kablowej.

Przy okablowaniu strukturalnym związanym z sieciami bezprzewodowymi najczęściej wykorzystywana jest tzw. skrętka (z ang. twisted-pair cable). Skrętka stosowana jest do przesyłania pakietów danych w sieciach komputerowych, a jej przepustowość zależy od kategorii oraz klasy. Kategorie skrętek są zdefiniowane wg europejskiej normy EN 50171.

Przewody ekranowane i nieekranowane?

Skrętka może być dostępna w dwóch opcjach: jako skrętka nieekranowana lub ekranowana. Czym charakteryzuje się ekranowanie? Ekranowanie to nic innego, jak dodatkowa osłona na przewodzie, której zadaniem jest ochrona przed wpływem zewnętrznych czynników i ewentualnym pojawieniem się zakłóceń. Chroni ono przewody przed działaniem pól elektrycznych, magnetycznych, elektromagnetycznych lub przed wymianą ciepła z otoczeniem. Kable strukturalne wymagają ekranowania, kiedy na obiekcie, na którym jest wykonana instalacja, występują inne urządzenia, które mogą potencjalnie zakłócać transmisję, na przykład falowniki.

Na co zwrócić jeszcze uwagę przy wyborze okablowania?

Dodatkowo ważne są aspekty montażowe i wykonawcze, związane z zapewnieniem odpowiedniego zasilania czy minimalizacją ryzyka awarii sieci.

Jak poprowadzić trasy okablowania?

W korytach, w rurach, w drabinkach, podtynkowo (podtynkowe są rzadko stosowane na magazynach).

Czy zapewnić redundancję okablowania?

Redundancja okablowania to bardzo przydatna funkcja, szczególnie kiedy przewidujemy, że nasze okablowanie może być potencjalnie bardziej narażone na działanie czynników zewnętrznych lub może być bardzo podatne na awarie. Wówczas w sieci okablowania tworzone są dodatkowe łącza, tak zwane łącza redundantne. Dodatkowe okablowanie i złącza są projektowane razem z siecią podstawową. Co to daje? Wyobraź sobie sytuację, w której podczas remontu sali konferencyjnej, jeden z robotników przypadkowo przecina jeden z ważnych przewodów prowadzących do punktu dostępowego. Na szczęście w tym kluczowym momencie jest również dodatkowy przewód, który pozwala nam na przepięcie całej sieci na nowe połączenie. Minimalizujemy w ten sposób koszty ewentualnej awarii i niwelujemy przestoje. Oczywiście redundancja okablowania to opcja kosztowniejsza, dlatego przed podjęciem decyzji należy dokładnie przeprowadzić analizę kosztów i zysków.

Czy instalujemy awaryjne zasilanie, UPS?

Podczas projektowania sieci warto również wziąć pod uwagę, co stanie się, gdy nagle wystąpi awaria zasilania i przez dłuższy czas nie będzie dostępu do prądu. W wielu firmach takie przestoje i awarie wiążą się z poważnymi konsekwencjami. W związku z tym, podczas projektowania struktury sieciowej, warto rozważyć zastosowanie dodatkowego, awaryjnego zasilania w postaci zasilacza UPS, agregatu prądotwórczego. Zasilacze tego typu utrzymują ciągłość zasilania sieci (np. access pointów) i serwerów podczas dłuższych lub krótkotrwałych problemów z zasilaniem sieciowym.

Jak zadbać o porządek w gąszczu przewodów?

Przy bardziej skomplikowanych i zaawansowanych instalacjach okablowania warto również zadbać o właściwą organizację okablowania. Do tego najczęściej stosowane są tak zwane szafy rack, które są również często nazywane szafami serwerowymi czy teleinformatycznymi. Szafy te służą między innymi do krzyżowania gniazd i układania okablowania. Wewnątrz takiej szafy oprócz przewodów, umieszczane są tam takie urządzenia jak kontroler, switch, router, patch panel, organizer, listwa zasilająca, system sterowania chłodzeniem.
Dzięki temu unikniemy niepotrzebnego chaosu, a całe okablowanie będzie w jednym miejscu dobrze posegregowane.
Kto powinien zająć się wykonaniem okablowania strukturalnego?

Dobrze zaprojektowane i wdrożone okablowanie strukturalne wpływa na bezawaryjne i wydajne zarządzanie całą strukturą teleinformatyczną, która znajduje się w danej organizacji czy firmie. Ważne jest, aby cała struktura i projekt były dobrze przemyślane i przede wszystkim wykonane w sposób rzetelny przez doświadczonych specjalistów. W tej kwestii naprawdę nie warto oszczędzać, dlatego należy przyłożyć szczególną uwagę do wyboru zespołu, który zajmie się całym procesem projektowania, aby ostatecznie sieć była wykonana w sposób, który zapewni jej wydajność, bezawaryjność i ułatwi wykonywanie wszystkich obowiązków.

Potrzebujesz wsparcia w zakresie projektowania okablowania strukturalnego?

Zapraszam do kontaktu telefonicznego ze mną pod numerem +48 515 135 478 lub mailowego pod adresem pt@sebitu.pl. Wybierzemy najlepsze rozwiązanie pod względem jakości, ceny i wymagań funkcjonalnych.

Ostatnia aktualizacja 2024-02-21